पगार झाला की आपण लगेच शॉपिंग, बाहेर जाणे किंवा इतर खर्चांचे बेत आखू लागतो. मात्र, नवीन वर्षाची पहिली सॅलरी ही केवळ खर्च करण्यासाठी नसून तुमच्या विस्कळीत झालेल्या आर्थिक आयुष्याला शिस्त लावण्याची एक उत्तम संधी आहे.
आर्थिक स्थैर्य मिळवण्यासाठी केवळ जास्त कमावणे पुरेसे नसते, तर मिळालेल्या पैशांचे योग्य व्यवस्थापन करणे महत्त्वाचे असते. जर तुम्ही पहिल्या पगारापासूनच पुढील 5 गोष्टींवर लक्ष केंद्रित केले, तर तुम्हाला कधीही कोणाकडे कर्ज मागण्याची किंवा आर्थिक विवंचनेत जगण्याची वेळ येणार नाही.
Table of contents [Show]
1. 50-30-20 नियमानुसार बजेट बनवा
पगार मिळाल्यावर सर्वात आधी तुमचे बजेट तयार करा. यासाठी '50-30-20' हा सुवर्णनियम वापरा. तुमच्या पगारातील 50 टक्के रक्कम घरभाडे, किराणा यांसारख्या आवश्यक गरजांसाठी वापरा, 30 टक्के रक्कम तुमच्या आवडीनिवडीवर खर्च करा आणि किमान 20 टक्के रक्कम भविष्यासाठी बाजूला ठेवा. बजेटमुळे तुमचा पैसा कुठे खर्च होतोय, याचा अचूक हिशोब तुमच्याकडे राहील.
2. हेल्थ इन्शुरन्सला प्राधान्य द्या
आजच्या काळात वैद्यकीय उपचार खूप महाग झाले आहेत. एखादा मोठा आजार तुमच्या कुटुंबाची संपूर्ण बचत संपवू शकतो. त्यामुळे नवीन वर्षात स्वतःसाठी आणि कुटुंबासाठी एक चांगली 'हेल्थ इन्शुरन्स' पॉलिसी नक्की घ्या. विशेषतः घरात ज्येष्ठ नागरिक असतील तर त्यांच्यासाठी विमा असणे अनिवार्य आहे. यामुळे उपचारांचा खर्च विमा कंपनी उचलते आणि तुमची मेहनत करून साठवलेली पुंजी सुरक्षित राहते.
3. गुंतवणुकीची शिस्त लावा
केवळ बचत करून महागाईवर मात करता येत नाही, त्यासाठी गुंतवणूक करणे गरजेचे आहे. तुमच्या पगारातील किमान 20 टक्के हिस्सा एसआयपी (SIP), म्युच्युअल फंड किंवा सोन्यामध्ये गुंतवा. जर तुमचा पगार 20,000 रुपये असेल, तर दरमहा 4,000 रुपयांची गुंतवणूक तुमचे भविष्य उज्वल करू शकते. लवकर गुंतवणूक सुरू केल्यास 'कंपाउंडिंग'च्या जोरावर तुम्हाला दीर्घकाळात मोठा परतावा मिळतो.
4. इमर्जन्सी फंड तयार करा
अचानक नोकरी जाणे किंवा इतर कोणतेही संकट आल्यास आर्थिक आधार मिळावा म्हणून 'इमर्जन्सी फंड' असणे आवश्यक आहे. तुमच्या किमान 6 महिन्यांच्या खर्चा इतकी रक्कम एका वेगळ्या खात्यात किंवा लिक्विड फंडमध्ये जमा करा. हा फंड तुमच्याकडे असेल तर संकटाच्या काळात तुम्हाला कोणासमोरही हात पसरण्याची किंवा तुमची चालू असलेली गुंतवणूक मोडण्याची गरज पडणार नाही.
5. महागड्या कर्जातून मुक्त व्हा
जर तुमच्यावर क्रेडिट कार्डचे बिल किंवा जास्त व्याजदराचे वैयक्तिक कर्ज (Personal Loan) असेल, तर पहिल्या पगारातील काही हिस्सा ते फेडण्यासाठी वापरा. कर्जाचे हप्ते वेळेवर भरल्याने तुमचा सिबिल स्कोअर सुधारतो आणि व्याजाचा बोजा कमी होतो. नवीन वर्षात 'कर्जमुक्त' होण्याचे ध्येय ठेवल्यास तुमची मानसिक शांतता आणि आर्थिक ताकद दोन्ही वाढेल.
