शिक्षणाचे महत्व आज सगळेच जाणतात. शिक्षणाची विकासगंगा तळागाळात पोहोचविण्यासाठी आपल्या समाजातील कितीतरी लोक झटले आहेत. सरकारी आणि निम-सरकारी शाळांमधून शिक्षण घेऊन कितीतरी महान व्यक्ती घडल्या आहेत. नुकतीच Best Schools of India 2023 लिस्ट जाहीर झाली असून, त्यात सर्वात पहिला नंबर मिळवला आहे एका सरकारी शाळेने!
आजच्या या लेखात देशभरातील अशाच काही नामांकित शाळांची माहिती आपण घेणार आहोत. आपल्या मुलांना दर्जेदार शिक्षण मिळावे आणि स्पर्धेच्या युगात ते टिकून राहावेत अशी प्रत्येक पालकांची इच्छा असते. देशातील या नामवंत शाळांमध्ये प्रवेश घेण्यासाठी पालक इच्छुक असतात. जाणून घेऊया या शाळांची माहिती.
Table of contents [Show]
- नवोदय विद्यालय समिती (Navodaya Vidyalaya Samiti)
- हेरिटेज एक्सपेरिएंशियल लर्निंग स्कूल (Heritage Xperiential Learning School)
- वसंत व्हॅली स्कूल वसंत कुंज, दिल्ली (Vasant Valley School, Delhi)
- इन्व्हेंचर अकादमी बंगलोर (Inventure Academy, Bangalore)
- द मदर्स इंटरनॅशनल स्कूल, दिल्ली (The Mother's International School)
नवोदय विद्यालय समिती ही भारत सरकारच्या शिक्षण मंत्रालयाच्या अंतर्गत असलेली स्वायत्त संस्था आहे. नवोदय विद्यालये ही ग्रामीण भागातील हुशार मुलांना दर्जेदार शिक्षण देण्याच्या उद्देशाने भारतातील विविध राज्यांमध्ये स्थापन केलेल्या निवासी शाळा आहेत.या शाळांमध्ये मर्यादित प्रवेश दिला जातो. विद्यार्थी मर्यादा शाळेनुसार बदलते.
प्रवेश: जवाहर नवोदय विद्यालय निवड चाचणीद्वारे (JNVST) विद्यार्थ्यांची निवड केली जाते. नवोदय विद्यालयात 6 व्या इयत्तेत पास झालेल्या सर्व विद्यार्थ्यांसाठी प्रवेश खुला आहे. ही चाचणी तामिळनाडू वगळता भारतातील सर्व राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांमध्ये दरवर्षी घेतली जाते.
अभ्यासक्रम: नवोदय विद्यालये केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळाने (CBSE) विहित केलेल्या अभ्यासक्रमाचे पालन करतात आणि शिक्षणाचे माध्यम प्रामुख्याने हिंदी आणि इंग्रजीमध्ये आहे. या शाळा विद्यार्थ्यांना त्यांची मातृभाषा शिकण्याची आणि शिकण्याची संधी देतात.
पायाभूत सुविधा: नवोदय विद्यालये ही पूर्णत: निवासी शाळा आहेत, ज्या एक उत्कृष्ट शैक्षणिक वातावरण प्रदान करण्यावर भर देतात. या शाळांमध्ये सुसज्ज अशा वर्गखोल्या, प्रयोगशाळा, ग्रंथालय, संगणक प्रयोगशाळा आणि क्रीडा सुविधा उपलब्ध आहेत.
शिक्षक: नवोदय विद्यालयांमध्ये उच्चशिक्षित शिक्षकवर्ग आहेत जे विद्यार्थ्यांना दर्जेदार शिक्षण देण्यासाठी प्रशिक्षित असतात. शिक्षकांची निवड कठोर निवड शासकीय प्रक्रियेद्वारे केली जाते आणि त्यांना आधुनिक शिक्षण पद्धतींचे प्रशिक्षण दिले जाते.
शुल्क: नवोदय विद्यालयांसाठी कोणतेही शिक्षण शुल्क नाही. परंतु, विद्यार्थ्यांना भोजन, वसतिगृह आणि इतर विविध खर्चासाठी नाममात्र शुल्क भरावे लागते. (Less fees in government schools)
हेरिटेज एक्सपेरिएंशियल लर्निंग स्कूल (Heritage Xperiential Learning School)
ही गुरुग्राम, हरियाणा स्थित एक अग्रगण्य शाळा आहे. ही K-12 शाळा आहे जी आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील (International Board) अभ्यासक्रमाचे अनुसरण करते. हेरिटेज एक्सपेरिएंशियल लर्निंग स्कूलची काही प्रमुख वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे,
अभ्यासक्रम: HXLS आंतरराष्ट्रीय बोर्ड अभ्यासक्रमाचे अनुसरण करते, जो आंतरराष्ट्रीय स्तरावर मान्यताप्राप्त अभ्यासक्रम आहे.ही शाळा बालवाडी ते ग्रेड 5 पर्यंतच्या विद्यार्थ्यांसाठी प्राथमिक वर्ष कार्यक्रम (PYP), ग्रेड 6 ते ग्रेड 10 मधील विद्यार्थ्यांसाठी मिडल इयर्स प्रोग्राम (MYP) आणि ग्रेड 11 आणि 12 मधील विद्यार्थ्यांसाठी डिप्लोमा प्रोग्राम (DP) प्रदान करते.
शिक्षण: HXLS प्रायोगिक शिक्षणावर लक्ष केंद्रित करते आणि विद्यार्थ्यांचा सर्वांगीण विकास व्हावा यासाठी कार्यरत आहे. शाळा मुलांचा सामाजिक आणि भावनिक विकास करण्यावर भर देते. मुलांना मूल्यशिक्षण देण्यासाठी शाळा विशेष प्रयत्न करते.
पायाभूत सुविधा: या शाळेत सुसज्ज अशा वर्गखोल्या, लायब्ररी, विज्ञान प्रयोगशाळा, कला कक्ष, संगीत कक्ष आणि क्रीडा सुविधांसह अत्याधुनिक पायाभूत सुविधा आहेत. शाळेत एक स्विमिंग पूल, स्केटिंग रिंक आणि बास्केटबॉल कोर्ट देखील आहे. विद्यार्थ्यांना खेळ, संगीत, नाटक, वादविवाद आदी विषयांचे प्रशिक्षण दिले जाते.
वसंत व्हॅली स्कूल वसंत कुंज, दिल्ली (Vasant Valley School, Delhi)
दिल्लीतीलच नव्हे तर देशातील एक अग्रगण्य शाळा म्हणून ही शाळा ओळखली जाते. या शाळेची स्थापना श्री. अरुण कपूर आणि श्रीमती श्यामा चोना यांनी 1990 मध्ये केली होती आणि तेव्हापासून ही शाळा दिल्लीतील सर्वोत्तम शाळांपैकी एक म्हणून गणली जाते. वसंत व्हॅली स्कूलची काही प्रमुख वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे,
अभ्यासक्रम: वसंत व्हॅली स्कूल सेंट्रल बोर्ड ऑफ सेकंडरी एज्युकेशन (CBSE) च्या अभ्यासक्रमाचे अनुसरण करते. शाळा विद्यार्थ्यांना एक व्यापक शैक्षणिक कार्यक्रम प्रदान करते ज्यामध्ये इंग्रजी, हिंदी, गणित, विज्ञान, सामाजिक अभ्यास आणि भाषा या विषयांचा समावेश आहे.
शिक्षण: वसंत व्हॅली स्कूल शिकण्याच्या सर्वांगीण दृष्टिकोनावर लक्ष केंद्रित करते, जे प्रत्येक विद्यार्थ्याच्या बौद्धिक, भावनिक आणि शारीरिक पैलूंचा विकास करण्यावर भर देते. शाळा विद्यार्थ्यांना स्वतंत्र विचार करणारे, समस्यांचे निराकरण करणारे आणि आजीवन शिक्षण घेणारे नागरिक बनण्यास प्रोत्साहित करते.
पायाभूत सुविधा: वसंत व्हॅली स्कूलमध्ये प्रशस्त वर्गखोल्या, विज्ञान प्रयोगशाळा, संगणक प्रयोगशाळा, ग्रंथालय, संगीत आणि नृत्य कक्ष आणि क्रीडा सुविधांसह आधुनिक आणि सुसज्ज पायाभूत सुविधा आहेत. शाळेमध्ये स्विमिंग पूल, बास्केटबॉल कोर्ट, टेनिस कोर्ट आणि फुटबॉल मैदान देखील आहे.
इन्व्हेंचर अकादमी बंगलोर (Inventure Academy, Bangalore)
ही भारतातील बंगलोर, व्हाईटफील्ड येथे असलेली एक आघाडीची शाळा आहे. शाळेची स्थापना 2005 मध्ये झाली असून, तेव्हापासून ती बंगळुरूमधील सर्वोत्तम शाळांपैकी एक आहे. इन्व्हेंचर अकादमीची काही प्रमुख वैशिष्ट्ये खालीप्रमाणे,
अभ्यासक्रम: इन्व्हेंचर अकादमी आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील (IB) अभ्यासक्रमाचे अनुसरण करते. शाळा बालवाडी ते ग्रेड 5 पर्यंतच्या विद्यार्थ्यांसाठी प्राथमिक वर्ष कार्यक्रम (PYP), ग्रेड 6 ते ग्रेड 10 मधील विद्यार्थ्यांसाठी मिडल इयर्स प्रोग्राम (MYP) आणि ग्रेड 11 आणि 12 मधील विद्यार्थ्यांसाठी डिप्लोमा प्रोग्राम (DP) ऑफर करते.
शिक्षण: इन्व्हेंचर अकादमी विद्यार्थी-केंद्रित शैक्षणिक दृष्टिकोनावर लक्ष केंद्रित करते, जे अनुभवात्मक शिक्षणावर भर देते. मुलांचा सर्वांगीण विकास व्हावा यासाठी शाळा तत्पर आहे.
पायाभूत सुविधा: इन्व्हेंचर अकॅडमीमध्ये प्रशस्त अशा वर्गखोल्या, विज्ञान प्रयोगशाळा, संगणक प्रयोगशाळा, ग्रंथालय, संगीत आणि नृत्य कक्ष आणि क्रीडा सुविधांसह आधुनिक आणि सुसज्ज पायाभूत सुविधा आहेत. शाळेमध्ये स्विमिंग पूल, बास्केटबॉल कोर्ट, टेनिस कोर्ट आणि फुटबॉल मैदान देखील आहे.
द मदर्स इंटरनॅशनल स्कूल, दिल्ली (The Mother's International School)
ही भारतातील नवी दिल्ली स्थित एक नावाजलेली शाळा आहे. या शाळेची स्थापना श्री अरबिंदो सोसायटीने 1956 मध्ये केली होती आणि तेव्हापासून ती दिल्लीतील अग्रगण्य शाळांपैकी एक म्हणून ओळखली जाते. द मदर्स इंटरनॅशनल स्कूलची प्रमुख वैशिष्ट्ये खालीलप्रमाणे,
अभ्यासक्रम: मदर्स इंटरनॅशनल स्कूल केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण मंडळ (CBSE) अभ्यासक्रमाचे अनुसरण करते. शाळा एक व्यापक आणि आव्हानात्मक शैक्षणिक कार्यक्रम देते ज्यामध्ये इंग्रजी, हिंदी, गणित, विज्ञान, सामाजिक अभ्यास आणि भाषा या विषयांचा समावेश आहे.
शिक्षण: मदर्स इंटरनॅशनल स्कूल शिकण्याच्या सर्वांगीण दृष्टिकोनावर लक्ष केंद्रित करते, जे प्रत्येक विद्यार्थ्याच्या बौद्धिक, भावनिक आणि शारीरिक पैलूंचा विकास करण्यावर भर देते.मुलांच्या सामाजिक समजुती सुधारण्यासाठी आणि मानसिक विकास करण्यासाठी ही शाळा कटिबद्ध आहे.
पायाभूत सुविधा: मदर्स इंटरनॅशनल स्कूलमध्ये प्रशस्त वर्गखोल्या, विज्ञान प्रयोगशाळा, संगणक प्रयोगशाळा, लायब्ररी, संगीत आणि नृत्य कक्ष आणि क्रीडा सुविधांसह आधुनिक आणि सुसज्ज पायाभूत सुविधा आहेत. शाळेमध्ये स्विमिंग पूल, बास्केटबॉल कोर्ट, टेनिस कोर्ट आणि फुटबॉल मैदान देखील आहे.
मदर्स इंटरनॅशनल स्कूलमध्ये उच्च पात्र आणि अनुभवी शिक्षकांची एक टीम आहे जी विद्यार्थ्यांना दर्जेदार शिक्षण देण्यासाठी वचनबद्ध आहेत. मदर्स इंटरनॅशनल स्कूल विद्यार्थ्यांना मूल्य-आधारित शिक्षण देण्यासाठी वचनबद्ध आहे. शाळा विद्यार्थ्यांना जबाबदार, नैतिक आणि काळजी घेणारे व्यक्ती होण्यासाठी प्रोत्साहित देते.
