Avadhut Sathe SEBI Crackdown : ट्रेडिंग बाजारात 1 लाख करोडपती बनवण्याचे आश्वासन देणारे ट्रेडिंग गुरु अवधूत साठे आणि त्यांच्या ट्रेडिंग ॲकॅडमीवर (ASTA) सेबीने (SEBI) आतापर्यंतची सर्वात मोठी कारवाई केली आहे. बेकायदेशीरपणे आर्थिक सल्ला दिल्याबद्दल सेबीने ॲकॅडमीची ₹546.16 कोटींची बेकायदेशीर कमाई जप्त केली असून, साठे आणि त्यांच्या ॲकॅडमीवर बंदी घालण्यात आली आहे. विशेष म्हणजे, ॲकॅडमी आणि साठे यांना स्वतःच्या ट्रेडिंगमध्ये ₹6 कोटींपेक्षा जास्त नुकसान झाले होते.
ॲकॅडमीची कार्यशैली आणि सेबीचे निष्कर्ष
अवधूत साठे ट्रेडिंग ॲकॅडमी (ASTA) याची सुरुवात 2015 मध्ये झाली. सर्वसामान्य गुंतवणूकदारांना करोडो रुपयांचे पोर्टफोलिओ बनवण्यासाठी मदत करण्याचे त्यांचे ध्येय होते. यासाठी ॲकॅडमीने देश-विदेशात 200 हून अधिक केंद्रे आणि 600 हून अधिक लिडर्सचे जाळे उभे केले होते. मासिक "महासत्संग" कार्यक्रमांमध्ये यशाच्या कथा सांगून हजारो लोकांना आकर्षित केले जाई.
सेबीच्या अंतरिम आदेशानुसार, ॲकॅडमी केवळ प्रशिक्षण संस्था म्हणून काम करत नव्हती, तर वास्तविक वेळेतव्यवहारांचे थेट मार्गदर्शन देत होती.
प्रत्यक्ष सल्ला: थेट सत्रांमध्ये स्टॉक-विशिष्ट शिफारसी, एन्ट्री आणि एक्झिटची वेळ, स्टॉप लॉसचे स्तर, किंमत लक्ष्य आणि ट्रेडिंग वर्तनावर थेट परिणाम करणारे भाष्य असायचे.
उदाहरणार्थ, आयडीएफसी बँकेचे विश्लेषण करत असताना साठे यांनी एन्ट्री पॉईंट आणि लक्ष्य सांगितले, आणि सहभागींनी त्वरित "आम्ही सर्वांनी पोझिशन घेतली" असे पुष्टीकरण दिले होते.
आर्थिक नुकसानीची आकडेवारी
सेबीच्या आदेशानुसार, ॲकॅडमीने ₹6.75 लाखांपर्यंतच्या सशुल्क अभ्यासक्रम आणि मार्गदर्शनाद्वारे अनेक वर्षांत सुमारे 4.1 लाख लोकांकडून ₹601 कोटी जमा केले.
गुंतवणूकदारांचे नुकसान: सेबीने मागील दोन बॅचमधील 186 सहभागींच्या पॅन लिंक केलेल्या रेकॉर्डचे पुनरावलोकन केले. त्यापैकी 65% लोकांना सहा महिन्यांच्या आत नुकसान झाले होते, जे एकूण ₹1.93 कोटी होते.
ॲकॅडमीचे स्वतःचे नुकसान: आर्थिक वर्ष 2024 आणि 2025 मध्ये ॲकॅडमीला ₹1.89 कोटी आणि साठे यांना स्वतःला ₹4.31 कोटींचे ट्रेडिंगमध्ये नुकसान झाले होते, म्हणजेच एकूण नुकसान ₹6 कोटींपेक्षा जास्त होते.
सेबीच्या मते, ॲकॅडमीने नफ्याचे दावे वाढवून सांगितले. एका गृहिणीला ₹1 कोटी कमावल्याचे यशस्वी उदाहरण म्हणून सादर केले होते, परंतु तिने प्रत्यक्षात केवळ ₹4.17 लाख कमावले होते.
ॲकॅडमीचे स्पष्टीकरण आणि पुढील कृती
सेबीने मार्च 2024 मध्ये दिलेल्या इशाऱ्यानंतरही हे गैरवर्तन डिसेंबर 2025 पर्यंत सुरू असल्याने ही एकतर्फी बंदी आणि जप्तीची कारवाई केली आहे.
ॲकॅडमीचा बचाव: ॲकॅडमीने कोणतेही गैरवर्तन केल्याचा इनकार केला आहे. ते केवळ प्रशिक्षण आणि शैक्षणिक सेवा पुरवतात आणि त्यांनी कधीही बेकायदेशीर कमाई केली नाही, असे ॲकॅडमीने सांगितले आहे.
शैक्षणिक चर्चा: सर्व चार्ट आणि ट्रेडिंग चर्चा केवळ शैक्षणिक आणि संकल्पनात्मक स्पष्टतेसाठी होत्या, कृतीयोग्य सल्ला नव्हता, असे ॲकॅडमीने स्पष्ट केले आहे. ॲकॅडमीने स्वतःला "फिनफ्लूएन्सर" मानण्यास नकार दिला आहे.
कायदेशीर आव्हान: या आदेशाला न्यायप्रणालीत आव्हान दिले जाईल, असे ॲकॅडमीच्या प्रवक्त्याने सांगितले आहे.
