कोविड-19 मुळे अनेकांच्या नोकऱ्या गेल्या आणि ते कर्जाने (Loan) पैसे घेण्यास मजबूर झाले. आपण पाहिले की, 2021 आणि 2022 मध्ये, इन्स्टन्ट कॅश देणारे अनेक अॅप्स अचानक बाजारात आले. या अॅप्सने लोकांना झटपट पैसे देण्याचे आश्वासन दिले आणि नंतर लोक कर्जाच्या जाळ्यात अडकले. त्यांनी कर्जदारांकडून अव्यवहार्य व्याज घेण्यास सुरुवात केली. त्यामुळे गेल्या वर्षी दक्षिण भारतात अनेक आत्महत्यांच्या घटनाही समोर आल्या होत्या. यानंतर, आरबीआय (RBI – Reserve Bank of India) आणि सरकारने कारवाईला सुरुवात केली. येथे एक प्रश्न असा आहे की, या फसवणूक करणाऱ्या आणि बोगस सावकारांना ओळखण्यासाठी नागरिकांनी काय करावे? ते आज आपण पाहूया.
ट्रॅक रेकॉर्डने काही फरक पडत नाही?
जर एखाद्या कर्जदात्याने तुम्हाला सांगितले की त्याला तुमच्या मागील दायित्वांच्या ट्रॅक रेकॉर्डने काही फरक पडत नाही, तर तुम्ही लगेच सावध झाले पाहिजे. कोणताही प्रतिष्ठित कर्जदार तुमचा क्रेडिट इतिहास नक्कीच चेक करणार. या आधारावरच ते तुमच्यासाठी कर्जाची रक्कम, व्याजदर आणि कालावधी ठरवतात. याउलट, बनावट कर्जदार फक्त अशा लोकांचा शोध घेतात ज्यांचे दायित्व आधीच अडकले आहे आणि ते कर्ज घेण्यासाठी सावकाराची फारशी चौकशी करणार नाहीत.
त्वरित निर्णय घेण्यासाठी दबाव टाकणे
बनावट सावकार तुमच्यावर त्वरित निर्णय घेण्यासाठी दबाव टाकतील. अनेकदा ते तुम्हाला डेडलाइन देऊ लागतात, ज्यामुळे तुम्ही घाईघाईत चुकीचा निर्णय घेता. असे अजिबात करू नका आणि त्यांच्याशी संपर्क तोडून टाका.
व्यवस्थित माहिती न देणे
तुम्ही ज्या व्यक्तीकडून कर्ज घेणार आहात ती व्यक्ती अर्ज तपशील, क्रेडिट रिपोर्ट फी किंवा मूल्यांकन यांसारखी योग्य माहिती देत नसेल, तर सावध व्हा.
वेबसाईट पहा
जेव्हाही तुम्ही सावकाराची वेबसाइट उघडता तेव्हा वर लिहिलेल्या URL (वेबसाइट लिंक) च्या सुरुवातीला लॉक चिन्ह पहा. जर ती दिसली तर वेबसाइट फेक नाही, पण जर लॉक सिम्बॉल नसेल तर तुमचा डेटा सुरक्षित नाही आणि तो अगदी सहज हॅक होऊ शकतो. कोणताही चांगला सावकार हे जाणूनबुजून त्यांच्या ग्राहकाची माहिती हॅकिंगसाठी उघडे ठेवून असे करणार नाही.
पत्ता नसणं
तुम्ही ज्या कर्जदात्याकडून कर्ज घेत आहात त्याचे वैध कार्यालय असल्याची खात्री करा. एकदा तरी त्या कार्यालयाला भेट द्यावी. जर तो कोणताही भौतिक पत्ता देऊ शकत नसेल तर त्याच्याशी कोणत्याही प्रकारचे व्यवहार करण्याचा प्रयत्न करू नका. याशिवाय बनावट कर्ज अॅप्स तुमच्याकडून कर्ज अर्जासाठी 100-400 रुपयांची मागणी करतात.