Credit Card Cloning Safety : डिजिटल युगात क्रेडिट आणि डेबिट कार्ड्सचा (Debit Cards) वापर वाढत असताना, कार्ड क्लोनिंगद्वारे (Card Cloning) फसवणुकीच्या घटना देखील वाढत आहेत. नुकतेच पश्चिम बंगालमधील कोलकात्यात क्रेडिट कार्ड क्लोनिंगचे एक गंभीर प्रकरण उघड झाले आहे, जिथे एका फसवणूक करणाऱ्या व्यक्तीने एकाच ग्राहकाला 11.86 लाख रुपये रुपयांचा मोठा गंडा घातला.
फसवणूक करणाऱ्याने अत्यंत चलाखीने या व्यक्तीला त्याचे क्रेडिट कार्ड (Credit Card) स्वतःकडे देण्यास प्रवृत्त केले आणि त्या डेटाचा वापर करून ही फसवणूक केली.
जरी ही घटना क्वचितच घडणारी असली, तरी क्रेडिट कार्ड वापरणाऱ्या प्रत्येक व्यक्तीने अत्यंत सावध राहणे आणि सुरक्षिततेचे नियम पाळणे महत्त्वाचे आहे.
क्रेडिट कार्ड क्लोनिंग म्हणजे काय?
कार्ड क्लोनिंग म्हणजे मूळ क्रेडिट कार्डच्या मॅग्नेटिक स्ट्रिपवर असलेला गोपनीय डेटा खास उपकरणांच्या (Skimmer) मदतीने कॉपी करणे. हा डेटा नंतर एका रिकाम्या कार्डमध्ये भरला जातो आणि एक डुप्लिकेट कार्ड तयार होते. हे क्लोन केलेले कार्ड वापरून फसवणूक करणारे मूळ कार्डधारकाच्या खात्यातून सहजपणे व्यवहार करू शकतात.
क्रेडिट कार्ड क्लोनिंगपासून सुरक्षित राहण्यासाठी 6 प्रभावी उपाय:
1. PIN आणि कार्ड तपशीलांचे रक्षण करा
ATM किंवा POS मशीनवर पिन (PIN) टाकताना कीपॅड दुसऱ्या हाताने किंवा शरीराच्या इतर भागाचा वापर करून झाका. तसेच, कोणत्याही असुरक्षित वेबसाइट्स किंवा कॉलवर कार्डचे तपशील, CVV किंवा OTP कधीही देऊ नका.
2. कॉन्टॅक्टलेस आणि टोकनायझेशनचा वापर वाढवा
शारीरिक कार्ड वापरण्याऐवजी GPay किंवा Paytm सारख्या कॉन्टॅक्टलेस पेमेंट पद्धती वापरा. हे टोकनायझेशन तंत्रज्ञान वापरतात, जिथे व्यवहारासाठी कार्डचे तपशील नाही, तर युनिक कोड (टोकन) वापरला जातो. RBI (आरबीआय) च्या निर्देशानुसार, ऑनलाइन कंपन्यांनाही आता कार्ड तपशील टोकनाइज करणे अनिवार्य आहे.
3. ATM आणि POS मशीनची तपासणी करा
ATM किंवा कोणत्याही POS (पॉइंट ऑफ सेल) मशीनमध्ये कार्ड घालण्यापूर्वी, मशीनला कोणतेही इतर गोष्टी जोडलेली आहे का, हे तपासा. हे उपकरण स्किमर असू शकते, जे क्लोनिंगसाठी वापरले जाते.
4. व्यवहार अलर्ट सेट करा
बँकेकडून प्रत्येक व्यवहारासाठी एसएमएस (SMS) किंवा ई-मेल अलर्ट सेट करा. लहान व्यवहार झाल्यावरही तुम्हाला त्वरित सूचना मिळाल्यास, तुम्ही मोठी फसवणूक होण्यापूर्वी तुमचे कार्ड त्वरित ब्लॉक करू शकता.
5. खात्याचे स्टेटमेंट नियमित तपासा
आपल्या क्रेडिट कार्ड स्टेटमेंटचे नियमित आणि काळजीपूर्वक पुनरावलोकन करा. स्टेटमेंटमध्ये कोणतीही अपरिचित किंवा संशयास्पद रक्कम आढळल्यास, तात्काळ बँकेला त्याची माहिती द्या. फसवणूक करणारे अनेकदा क्लोन केलेले कार्ड तपासण्यासाठी लहान रक्कम काढून पाहतात.
6. चोरी झाल्यास त्वरित कार्ड ब्लॉक करा
जर तुमचे क्रेडिट कार्ड हरवले किंवा चोरीला गेले, तर क्षणार्धात बँकेला संपर्क साधून ते त्वरित ब्लॉक करा. एका क्षणाचा विलंबही मोठे नुकसान करू शकतो.
