नवीन गुंतवणूकदारांसाठी सिस्टिमॅटिक इन्व्हेस्टमेंट प्लॅन (SIP) आणि एकरकमी गुंतवणूक यापैकी कोणता पर्याय निवडावा हा नेहमीच एक महत्त्वाचा प्रश्न असतो. तज्ज्ञांच्या मते, निव्वळ आर्थिक आकडेवारी एकरकमी गुंतवणुकीला अधिक फायदेशीर ठरवते, कारण मोठी रक्कम दीर्घकाळ गुंतलेली राहते; मात्र, यश मिळवण्यासाठी केवळ गणितापेक्षा गुंतवणूकदाराची शिस्त आणि बाजारातील वर्तन अधिक निर्णायक ठरते.
आकडेवारी काय सांगते?
एका उदाहरणातून हे स्पष्ट होते: जर एखादी व्यक्ती दरमहा 5,000 रुपयांची गुंतवणूक (वर्षाला 60,000 रुपये) करत असेल, तर 10 वर्षांत ती रक्कम एकाच वेळी 60,000 रुपये गुंतवणाऱ्या व्यक्तीपेक्षा थोडा कमी परतावा मिळवते. कागदोपत्री हा फरक जवळपास 69,000 रुपयांचा असतो. तरीही, सामान्य गुंतवणूकदार एकरकमी पर्यायावर जास्त विश्वास ठेवू शकत नाहीत.
एकरकमी गुंतवणुकीचे दोन सर्वात मोठे धोके
सामान्य पगारदार लोकांसाठी एकरकमी गुंतवणूक अवघड ठरते, कारण:
योग्य वेळेची अपेक्षित वाट: गुंतवणूकदार बाजाराच्या घसरणीची वाट पाहत राहतात आणि या काळात बाजार वाढल्यास त्यांना मोठ्या परताव्याला मुकावे लागते. बाजारात प्रवेश करण्याची 'उत्तम वेळ' शोधण्याचा प्रयत्न करणे हेच मोठे नुकसान ठरते.
पैसा जमा होण्याआधी खर्च होतो: मासिक बचत करून मोठा निधी जमा करण्यापूर्वीच, आरोग्य खर्च, सण किंवा इतर गरजांमुळे ही रक्कम वापरली जाते आणि गुंतवणूक लांबणीवर पडते.
एसआयपी गुंतवणुकीतील खरी ताकद
गुंतवणूक तज्ञांच्या मते, सामान्य व्यक्तीसाठी एसआयपी हा सर्वाधिक विश्वासार्ह आणि प्रभावी मार्ग आहे:
शिस्तीचा फायदा: एसआयपीमध्ये दर महिन्याला रक्कम आपोआप गुंतवली जाते, ज्यामुळे गुंतवणुकीचा निर्णय वारंवार घेण्याची गरज राहत नाही आणि खर्च करण्याची शक्यता कमी होते. संपत्ती निर्माण करण्यासाठी सातत्य हा सर्वात मोठा घटक आहे.
बाजारातील धोका व्यवस्थापन: एसआयपीमुळे 'कॉस्ट एव्हरेजिंग'चा फायदा मिळतो. बाजार खाली असताना जास्त युनिट्स आणि बाजार वर असताना कमी युनिट्स खरेदी होतात, ज्यामुळे एकाच वेळी चुकीच्या दरात गुंतवणूक करण्याचा धोका टळतो. 20 वर्षांच्या दीर्घ कालावधीत, एसआयपीमुळे मिळणारा एकूण परतावा एकरकमी गुंतवणुकीपेक्षा फार कमी नसतो.
एकरकमी गुंतवणूक केव्हा करावी?
एकरकमी गुंतवणूक केवळ तेव्हाच उपयुक्त ठरते, जेव्हा तुमच्याकडे मोठा निधी (उदा. वारसा, मालमत्ता विक्रीचा पैसा) उपलब्ध असतो आणि ती रक्कम तुम्हाला किमान 10 वर्षांसाठी लागणार नाही. अशा वेळी बाजारात 'योग्य वेळेची' वाट पाहण्याऐवजी, आजच गुंतवणूक करणे सर्वात शहाणपणाचे ठरते.
तुम्ही कोणताही मार्ग निवडा, गुंतवणूक करण्याची सुरुवात करणे सर्वात महत्त्वाचे आहे. सातत्य आणि नियमित गुंतवणूक हे यशाचे सूत्र आहे. बाजाराचे रोज विश्लेषण करण्याची वेळ नसलेल्या सामान्य गुंतवणूकदारांसाठी एसआयपी हा सर्वात सोपा आणि सुरक्षित मार्ग ठरतो.
