जेवणाची चव वाढवण्यासाठी असो किंवा त्याच्या औषधी गुणधर्माचा फायदा घेण्यासाठी, लसूण (Garlic) प्रत्येक प्रकारे फायदेशीर आहे. यामुळेच बहुतेक लोकांच्या स्वयंपाकघरात लसूण कधीच संपत नाही. त्याच वेळी, जरी शेतीचा नफा त्याच्या विविध जातींवर अवलंबून असला तरी शेतीच्या दृष्टीने देखील लसूण खूप फायदेशीर आहे कारण त्याची मागणी वर्षभर राहते. आज आपण शेतकऱ्यांना मालामाल करणाऱ्या रियावान लसूण (Riyavan Garlic) आणि वैशिष्ट्यांविषयी माहिती मिळवणार आहोत.
Table of contents [Show]
रियावानचा प्रसिद्ध लसूण
लसणाचा असा एक प्रकार आहे जो इतर प्रकारच्या लसणाच्या तुलनेत शेतकऱ्यांना अधिक नफा देतो. रिया वान असे या जातीचे नाव आहे. वास्तविक, या लसणाचे नाव ज्या ठिकाणी त्याचे उत्पादन प्रसिद्ध झाले त्या ठिकाणावरून ठेवण्यात आले आहे. रियावान हे मध्य प्रदेशातील रतलामचे क्षेत्र आहे. येथूनच लसणाची ही जात प्रसिद्ध झाली आणि आता त्याला जीआय टॅगही मिळणार आहे.
शेतकऱ्यांना जास्त नफा मिळतो
एका एकरात या लसणाची लागवड करून ५० क्विंटलपर्यंत उत्पादन घेणे शक्य आहे. रिया वान लसणाची लागवड करणाऱ्या शेतकऱ्यांच्या मते प्रति क्विंटल हा लसूण १० हजार ते २१ हजार रुपयांपर्यंत उपलब्ध आहे. दुसरीकडे, त्याच्या खर्चाबद्दल बोलायचे तर, त्याच्या लागवडीसाठी एकरी 40,000 रुपये खर्च येतो. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांनी एक एकरात या लसणाची लागवड केल्यास त्यांना 5 लाख ते 10 लाख रुपयांपर्यंत नफा मिळण्याची दाट शक्यता आहे.
रियावान लसूण का खास आहे?
मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, लसणाची ही जात रतलामच्या रिया वान गावातून विकसित करण्यात आली आहे. या भागात या जातीचे भरपूर उत्पादन होत असल्याचे सांगितले जाते. रिया वान गावात राहणाऱ्या शेतकऱ्यांचा असा विश्वास आहे की रिया वानची गुणवत्ता इतर लसूण पिकांपेक्षा खूप चांगली आहे. अनेक वर्षांपासून लोक या प्रजातीची लागवड करत आहेत. त्याची एक ढेकूळ 100 ग्रॅम पर्यंत असू शकते. एका गाठीत 6 ते 13 कळ्या असतात. सामान्य लसूण आणि रियावन यांच्या किंमतीतील फरकाबद्दल बोलायचे तर, जिथे सामान्य लसूण बाजारात 8000 रुपये प्रति क्विंटल उपलब्ध आहे. तेथे रिया वान लसूण 10000 ते 21000 रुपये प्रति क्विंटल पर्यंत मिळतात. त्याची किंमत हंगामावर देखील अवलंबून असते. पीक सीझनमध्ये त्याची किंमत 21 हजारांपर्यंत पोहोचते. मध्य प्रदेशातील विविध जिल्ह्यांव्यतिरिक्त रिया वनचा हा खास लसूण चेन्नई, मदुराई आणि दक्षिण भारतातील अनेक राज्यांमध्ये पाठवला जातो. बाकी लसणाच्या तुलनेत रिया वान लसणात तेल आणि सल्फरसारखे औषधी घटक जास्त असतात. या लसणाची एक खास गोष्ट म्हणजे ते इतर प्रकारच्या लसणाच्या तुलनेत जास्त काळ टिकते. ते 1 वर्षापर्यंत खराब होत नाही, तर उर्वरित लसणाच्या जाती 5 ते 7 महिन्यांत खराब होतात. जर लागवड चांगली असेल तर त्याची एक गुठळी 100 ते 125 ग्रॅम होते.
जीआय टॅग मिळण्याची अपेक्षा
रियावानच्या या लसणाला उंट लसूण असेही म्हणतात. हे त्याच्या विशिष्ट गुणवत्तेसाठी आणि बंपर उत्पादनासाठी प्रसिद्ध आहे. त्याची चव इतर लसणाच्या तुलनेत तिखट आणि तीक्ष्ण आहे. इतर लसणाच्या तुलनेत त्यात तेलाचे प्रमाणही अधिक असते. 2021 मध्येच या लसणाला जीआय टॅग देण्याची घोषणा करण्यात आली होती, परंतु ही प्रक्रिया अद्याप पूर्ण झालेली नाही. जीआय टॅगनंतर आंतरराष्ट्रीय स्तरावर याला नवीन बाजारपेठ मिळू लागेल. रियावान सिल्व्हर गार्लिक या नावाने त्याला देशात चांगली मागणी आहे. मध्य प्रदेशातील लसणाच्या या विशेष जातीला लवकरच जीआय टॅग आणि आंतरराष्ट्रीय मान्यता मिळेल, अशी आशा आहे.
