Rental Income Taxation: तुमचे घर भाड्याने देण्यापूर्वी तुम्हाला काय माहिती असणे आवश्यक आहे?

Rental Income Taxation: तुम्ही तुमचे घर भाड्याने देण्याचा विचार करत आहात का? भाड्याने घर देणे हा एक महत्वाचा आर्थिक निर्णय असून, यासाठी विविध कर नियमांचे पालन करणे आवश्यक आहे. विशेषतः, २०२४च्या बजेटमध्ये निर्मला सीतारमण यांनी घोषित केलेल्या नवीन कर नियमांनुसार, तुमच्या घराच्या भाड्याचे उत्पन्न हे आता 'घर मालमत्ता पासून प्राप्त उत्पन्न' म्हणूनच मोजले जाईल. यामुळे तुमच्या उत्पन्नावरील कराची गणना बदलू शकते आणि तुम्ही तुमच्या आर्थिक व्यवहारात अधिक स्पष्टता आणि नियमितता आणू शकता. त्यामुळे, भाड्याने घर देण्यापूर्वी सर्व आवश्यक तयारी आणि कागदपत्रांची पूर्तता करणे महत्वाचे आहे.  

१.घर भाड्याने देण्याचे आर्थिक परिणाम  

जर तुम्ही तुमचे घर किंवा घराचा कोणताही भाग भाड्याने देण्याचा विचार करत असाल तर, त्याचे आर्थिक परिणाम समजून घेणे आवश्यक आहे. भाड्याने देण्याच्या प्रक्रियेमुळे तुम्हाला नियमित उत्पन्नाचा स्रोत मिळतो, परंतु याचबरोबर त्यावर कराची देयता देखील येते. २०२५ पासून, सरकारने नवीन कर नियम लागू केले आहेत ज्यानुसार भाड्याने दिलेल्या घराच्या उत्पन्नावर 'घर मालमत्ता पासून प्राप्त उत्पन्न' म्हणून कर आकारला जाईल. हे नियम तुम्हाला कर विवरणपत्रात योग्य प्रकारे उत्पन्न दाखवण्यास भाग पाडतात, जेणेकरून चुकीच्या वर्गीकरणामुळे होणारी कर देयता टाळता येईल. तुमच्या घराच्या भाड्याने देण्याच्या उत्पन्नाचे योग्य नियोजन आणि व्यवस्थापन करणे महत्वाचे आहे, जेणेकरून तुम्हाला आर्थिक फायदा होईल आणि कराच्या बोजातून देखील सुटका होईल.  

२. कर विवरणपत्र आणि दाखले  

जेव्हा आपण आपले घर भाड्याने देता, त्यावेळी त्या घराच्या भाड्याचे उत्पन्न आपल्या कर विवरणपत्रात नोंदवणे अत्यंत महत्वाचे आहे. हे उत्पन्न आपल्याला 'घर मालमत्ता पासून प्राप्त उत्पन्न' म्हणून नोंदवावे लागेल. या प्रक्रियेसाठी, कर गणना करताना योग्य पद्धतीने व व्यवस्थितपणे दाखल करण्यासाठी एक विश्वासार्ह लेखापाल किंवा कर सल्लागाराची मदत घेणे उपयुक्त ठरू शकते. तसेच, जर आपल्याला परदेशातून किंवा दुसर्‍या स्त्रोतांतून उत्पन्न प्राप्त झालेले असेल तर, त्या उत्पन्नावरील कराची गणना करताना सर्व आवश्यक माहिती आणि कागदपत्रे योग्य रीतीने तपासून त्याची नोंद करणे गरजेचे आहे. योग्य व्यवस्थापन आणि नियमांचे पालन केल्याने कर आकारणीतील चुका टाळता येतील व भविष्यातील अनावश्यक आर्थिक अडचणींपासून सुरक्षितता मिळू शकेल.  

३. कर संबंधित बदल  

२०२५ पासून आपल्याला घर भाड्याने दिल्यानंतर मिळणाऱ्या उत्पन्नावर कर भरावा लागेल आणि हे उत्पन्न नेहमीप्रमाणे 'घर मालमत्तेपासून मिळालेले उत्पन्न' म्हणूनच मानले जाईल. या नियमामुळे कर भरताना कुठलीही चूक झाल्यास त्याची उचित तपासणी होऊन तुमच्या उत्पन्नावरील कराची गणना योग्य पद्धतीने होईल. यामुळे सरकारला होणाऱ्या कर उत्पन्नात वाढ होईल आणि करदात्यांना त्यांच्या उत्पन्नाची योग्य माहिती देणे अनिवार्य होईल, जेणेकरून सर्वांना समान न्याय मिळेल.  

४. परदेशातील कर विषयक सूचना  

जर तुम्ही परदेशात राहून उत्पन्न मिळवत असाल आणि तेथील सरकार त्यावर कर कापत असेल तर, ते उत्पन्न आणि कापलेला कर दोन्ही तुमच्या भारतीय कर विवरणपत्रात संपूर्णपणे दाखवणे आवश्यक आहे. ही व्यवस्था २०२५ पासून अंमलात येईल. तुम्ही फक्त निव्वळ उत्पन्न न दाखवता त्यावरील करसुद्धा दाखवल्यास, तुमच्या एकूण करपात्र उत्पन्नाची योग्य गणना होऊ शकेल. यामुळे तुम्हाला भारतात कर भरताना कोणत्याही अडचणी आल्यास त्यावर योग्य प्रकारे तोडगा काढता येऊ शकेल आणि तुमच्या कर देयकात कोणतीही चूक होणार नाही.  

घर भाड्याने देण्यापूर्वीची तयारी  

घर भाड्याने देताना काही महत्वपूर्ण पूर्वतयारी केली पाहिजे ज्यामुळे संपूर्ण प्रक्रिया सुलभ आणि फायदेशीर होईल. खालील सूचनांचे पालन करून तुम्ही या प्रक्रियेतील अडचणींपासून वाचू शकता.  

• घराची मुलभूत साफसफाई आणि दुरुस्ती: भाडेकरूला घर देण्यापूर्वी, घराची संपूर्ण साफसफाई करा आणि आवश्यक असल्यास दुरुस्ती करा. स्वच्छ आणि सुव्यवस्थित घर भाडेकरूंना आकर्षित करते.  
• करारनामा तयार करणे: एक विश्वासू वकिलाच्या मदतीने करारनामा तयार करा. या करारनाम्यामध्ये भाडेकरू आणि मालकांच्या हक्कांचा आणि जबाबदाऱ्यांचा स्पष्ट उल्लेख करा.  
• घराचा विमा कव्हरेज: घराचा योग्य विमा कव्हरेज असल्याची खात्री करा. हे नुकसानी आणि इतर अपघातांपासून संरक्षण प्रदान करेल.  
• भाडेकरूची माहिती तपासणी: भाडेकरूची पूर्ण माहिती तपासून पाहा. यासाठी त्यांच्या आधारभूत माहितीसह त्यांची नोकरी, आर्थिक स्थिती आणि वर्तणूकीची माहिती समाविष्ट करा.  
• घर देण्यापूर्वी कायदेशीर तपासणी: घर भाड्याने देताना काही कायदेशीर आवश्यकता असू शकतात. या सर्व कायदेशीर आवश्यकता पूर्ण करण्यासाठी योग्य तज्ञांचा सल्ला घ्या.  

या सर्व तयारींमुळे घर भाड्याने देण्याची प्रक्रिया सुलभ आणि निरामय होईल.  

घर भाड्याने देण्यासाठीच्या कर परिणामांचे विवरण  

तुमचे घर भाड्याने देण्याची प्रक्रिया निश्चितच आर्थिक फायदा देऊ शकते, परंतु यासाठी योग्य तयारी आणि कायदेशीर सावधगिरी गरजेची आहे. २०२५ पासून लागू होणारे नवीन कर नियम लक्षात घेऊन, तुम्ही घराच्या भाड्यावरून मिळणाऱ्या उत्पन्नाची योग्य नोंदणी करून अनावश्यक कर आकारणीपासून बचाव करू शकता. तुमच्या घराची देखभाल, योग्य करारनामा आणि विमा यांची सोय करणे, आणि भाडेकरूची माहिती तपासणे यासारख्या महत्वाच्या गोष्टींकडे लक्ष देणे आवश्यक आहे. यामुळे तुम्हाला भविष्यातील कोणत्याही कायदेशीर अडचणींपासून आणि अनपेक्षित खर्चांपासून संरक्षण मिळू शकेल.