दरवर्षी हजारो विद्यार्थी परदेशात शिक्षण घेण्याचे स्वप्न पूर्ण करण्यासाठी भारत सोडून जातात. भारतीय विद्यार्थी नोकरीच्या चांगल्या संधी आणि आंतरराष्ट्रीय करिअरची संधी मिळवण्यासाठी परदेशी विद्यापीठांची निवड करतात. वास्तविक, जगात असे अनेक देश आहेत जे फॅशन, बिझनेस मॅनेजमेंट, आयटी, हॉस्पिटॅलिटी मॅनेजमेंट आणि इतर अनेक कोर्सेससाठी लोकप्रिय आहेत. आर्थिकदृष्ट्या मजबूत आंतरराष्ट्रीय विद्यार्थ्यांना त्या परदेशी संस्थांद्वारे ऑफर केलेले विशेष अभ्यासक्रम आणि पदवी मिळविण्यासाठी अनेकदा आर्थिक आव्हानांना तोंड द्यावे लागते. असे विद्यार्थी शिक्षण पूर्ण करण्यासाठी बँकेच्या कर्जाची मदत घेतात. तथापि, त्यांच्या शिक्षणासाठी निधीची व्यवस्था करताना योग्य वित्तीय संस्था आणि तिच्या योजना- शैक्षणिक कर्ज (Education Loan) आणि वैयक्तिक कर्ज (Personal Loan) याबद्दल ते गोंधळून जातात. परदेशात शिक्षण, राहणीमान, शिकवणी फी, दैनंदिन गरजा पूर्ण करण्यासाठी आणि इतर अनेक शिक्षण-संबंधित खर्चासाठी निधीची व्यवस्था करण्यासाठी योग्य स्त्रोताकडे (बँक किंवा इतर कोणत्याही वित्तीय संस्था) अर्ज करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. यामध्ये व्याजदर आणि कर्जाचा हप्ता यासारख्या महत्त्वाच्या बाबींवर लक्ष देण्याची गरज आहे.
वैयक्तिक कर्ज आणि शैक्षणिक कर्ज यात काय फरक आहे?
वैयक्तिक कर्ज (Personal Loan)
वैयक्तिक कर्ज वित्तीय संस्थेला कर्जदाराच्या इच्छेनुसार कर्जाची रक्कम वापरण्याची परवानगी देते. अशा कर्जाद्वारे मिळालेला निधी शिक्षण, शिक्षण शुल्क, लग्न, घराचे नूतनीकरण, सुट्टी यांसारख्या विविध कारणांसाठी वापरला जाऊ शकतो. हे कर्ज बँक, क्रेडिट युनियन किंवा ऑनलाइन सावकाराकडे अर्ज करून हे कर्ज मिळू शकते. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, वैयक्तिक कर्ज निर्धारित कालावधीत वेळेवर व्याजासह परत करणे आवश्यक आहे. हे असुरक्षित कर्ज आहे. कर्जदाराला संपार्श्विक किंवा मालमत्तेची कागदपत्रे सादर करण्याची आवश्यकता नाही आणि बँकांकडून कमीतकमी कागदपत्रांसह कमी वेळेत जारी केले जाते. यामध्ये, CIBIL स्कोर आणि कर्जदाराचे मासिक उत्पन्न विचारात घेतले जाते.
शैक्षणिक कर्ज (Education Loan)
शिक्षणाशी संबंधित खर्चासाठी विद्यार्थी या कर्जासाठी अर्ज करतात. अनेक बँका आणि एनबीएफसी स्पर्धात्मक व्याजदरावर शैक्षणिक कर्ज ऑफर करतात जेणेकरुन विद्यार्थ्यांना भारत किंवा परदेशात चांगले शिक्षण मिळू शकेल. परदेशी विद्यापीठातून किंवा भारतातील प्रतिष्ठित संस्थेतून अभ्यासक्रमाला प्रवेश घेणाऱ्या सर्वच विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्तीचा लाभ मिळत नाही, अशा परिस्थितीत शैक्षणिक कर्ज हा विद्यार्थ्यांच्या शिक्षणाचा खर्च भागवण्याचा उत्तम मार्ग ठरतो.
