Different Between Lease and Registry: जेव्हा तुम्ही जमीन किंवा घर घेण्यासाठी जाल तेव्हा त्याचा संपूर्ण तपास करावा. प्रॉपर्टी विकत घ्यायला गेल्यास तुमच्या पूढे तीन पर्याय असतात. त्यातील पहिला पर्याय म्हणजे प्रॉपर्टीची रजिस्ट्री, दुसरा म्हणजे प्रॉपर्टीची नोटरी आणि तीसरा म्हणजे प्रॉपर्टीचा पट्टा (लीज) होय. यासाठी तुम्हाला रजिस्ट्री,नोटरी आणि लीज याचा अर्थ काय? तसेच त्यांच्यातील फरक काय? हे माहिती असणे आवश्यक आहे.
भाडेतत्त्वावरील जमीन
सरकारकडून लोकांना मदत करण्यासाठी अनेक योजनांतर्गत जमीन भाडेतत्त्वावर दिली जाते. ही जमीन भूमिहीन कुटुंबांना भाडेतत्त्वावर दिली जाते. या जमिनींचा वारसा केवळ सरकारकडे आहे. जमीन गरीब कुटुंबांना भाडेतत्त्वावर दिली जाऊ शकते, परंतु त्यांना मालकी हक्क दिला जात नाही. शासनाच्या नियमानुसार भाडेपट्टी बदलते. त्यांचा कालावधीही सरकार ठरवते. ही जमीन कोणालाही विकता येत नाही. ठराविक मुदतीनंतर एकतर सरकार पुन्हा जमीन भाडेतत्त्वावर देते किंवा संपादित करते.
रजिस्ट्री असलेली जमीन
ज्या व्यक्तीच्या नावावर जमीन नोंदणीकृत आहे, त्याला जमीन विकण्याचा अधिकार आहे. जमीन कुणाला विकली तर नाव हस्तांतरित करण्यासाठी किंवा बदलण्यासाठी रजिस्ट्री करावी लागते. ज्यासाठी विक्रेता,खरेदीदार आणि साक्षीदार आवश्यक असतो. नोंदणीनंतर जमिनीची मालकी बदलते.
लीज करार म्हणजे काय?
एखाद्या मालमत्तेचा वापर वास्तविक मालकाव्यतिरिक्त इतर कोणी करत असल्यास, मालमत्ता भाड्याने किंवा भाडेपट्ट्याने दिली जाते, असे म्हटले जाते. ही व्यवस्था औपचारिक करण्यासाठी, भाडे करार म्हणून ओळखला जाणारा भाडे करार केला जातो.
लीज डीड म्हणजे मालमत्तेचा मालक आणि भाडेकरू यांच्यामध्ये एक दस्तऐवज लेखी करार केला जातो. ज्यामध्ये सर्व अटी आणि शर्ती दिलेल्या असतात. तसेच किती भाडे द्यावे लागते, सुरक्षा ठेव किती करावी लागते, इत्यादी गोष्टी दिलेल्या असतात. जेव्हा मालमत्ता दीर्घ कालावधीसाठी भाड्याने दिली जाते, तेव्हा सामान्यतः लीज डीड आवश्यक असते. लीज कालावधी 11 महिन्यांपेक्षा जास्त असल्यास, कराराची नोंदणी करणे आवश्यक आहे.
जेव्हा तुम्ही जमीन विकत घेण्यासाठी जाल तेव्हा, ती विकत घेण्याआधी तुम्हाला हे माहित असले पाहिजे की, ती फक्त नोंदणीकृत जमीन असावी. कोणीही भाडेतत्त्वावर दिलेली जमीन स्वतःची असल्याचा दावा करून विकत असल्यास त्यात तुमची फसवणूक होऊ शकते.
