वित्त क्षेत्रात, महिलांनी उल्लेखनीय कौशल्ये आणि लवचिकता प्रदर्शित केल्या आहेत तसेच सततच्या गैरसमजांना न जुमानता महत्त्वपूर्ण टप्पे गाठले आहेत. द्रौपदी मुर्मू, अरुंधती भट्टाचार्य आणि फाल्गुनी नायर यांसारख्या प्रतिमा महिलांसाठी प्रेरणा म्हणून काम करतात, महिलांचे अडथळे तोडतात आणि घरगुती तसेच corporate क्षेत्रामध्ये योगदान देतात. चला तर जाणुन घेऊया संपुर्ण माहिती.
जागतिक बँकेच्या Global Findex च्या २०२१ अहवालात अधोरेखित केल्याप्रमाणे, अलीकडील वर्षांमध्ये महिला त्यांच्या आर्थिक घडामोडींची जबाबदारी घेण्याच्या संख्येत वाढ झाली आहे. भारतामध्ये, महिला कामगार दल सहभाग दर ४.२% ने सुधारला आहे, जो २०२३ मध्ये ३७% इतका आहे. २०२२-२३ साठी AMFI वार्षिक अहवालात लक्षणीय वाढ दर्शविली आहे, गेल्या तीन वर्षांत २७.५० लाख महिला Mutual Fund मध्ये सामील झाल्या आहेत.
Table of contents [Show]
आर्थिक क्षेत्रातील महिलांसमोरील आव्हाने
हा सकारात्मक ट्रेंड असूनही महिलांसाठी आव्हाने कायम आहेत. मर्यादित आर्थिक साक्षरता, जागरुकता आणि संसाधनांची उपलब्धता हे अनेक महिलांना त्यांच्या आर्थिक प्रवासाला सुरुवात करण्यापासून रोखतात. तसेच आत्मविश्वासाचा अभाव सक्रिय आर्थिक व्यवस्थापनाला आणखी निराश करते.
आव्हानांवर मात करणे: आर्थिक क्षेत्रात महिलांचे सक्षमीकरण
या आव्हानांना तोंड देण्यासाठी, आर्थिक स्वातंत्र्यावर आत्मविश्वास निर्माण करण्यासाठी उपलब्ध संसाधनांमध्ये महिलांचा प्रवेश वाढवणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. प्रधानमंत्री जन धन योजनेसारख्या उपक्रमांनी पूर्वी बँक नसलेल्या व्यक्तींसाठी लाखो खाती यशस्वीपणे उघडली आहेत ज्यांने विशेषत: महिलांवर लक्ष केंद्रित केले आहे.
डिजिटल वॉलेट्स आणि ऑनलाइन बँकिंग प्लॅटफॉर्मच्या उत्क्रांतीमुळे विशेषतः ग्रामीण आणि दुर्गम भागातील महिलांसाठी आर्थिक व्यवहार सुलभ झाले आहेत. बँका महिलांच्या विशिष्ट आर्थिक गरजा पूर्ण करण्यासाठी उत्पादने आणि सेवा तयार करत आहेत आणि त्यांना खाती उघडण्यासाठी अतिरिक्त प्रोत्साहन प्रदान करत आहेत.
शैक्षणिक सक्षमीकरण आणि जागरूकता
Zero-commission आणि Low-commission ट्रेडिंग प्लॅटफॉर्म उदयास आले आहेत, जे नवीन गुंतवणूकदारांना, विशेषत: महिलांना आर्थिक बाजारपेठांमध्ये गुंतण्यासाठी किफायतशीर मार्ग देतात. काही प्लॅटफॉर्म मौल्यवान अंतर्दृष्टी प्रदान करण्यासाठी AI-शक्तीच्या साधनांचा फायदा घेतात, माहितीपूर्ण निर्णय घेण्यास मदत करतात.
नव‍िन आणि प्रगत गुंतवणूकदारांसाठी विविध अभ्यासक्रमांची ऑफर देत जागरुकता वाढवण्यासाठी Exchanges आणि brokers नियमित शैक्षणिक मोहिमा राबवतात. महिलांनी या संसाधनांचा लाभ घेणे आणि स्वत:ला ज्ञानाने सक्षम करणे महत्त्वाचे आहे.
आत्मविश्वास जोपासणे
या संसाधनांद्वारे सशक्त, आत्मविश्वास आणि खंबीरपणा विकसित करणे आर्थिक स्वातंत्र्याच्या प्रवासात निर्णायक ठरते. स्वाभिमान आणि कार्यक्षमतेचे रक्षण करणे महिलांसाठी महत्वाचे आहे. त्यांच्या क्षमतांवर विश्वास ठेवून, जोखीम स्वीकारून आणि चुकांमधून शिकून, महिला आवश्यक लवचिकता निर्माण करू शकतात आणि त्या आर्थिक क्षेत्रात एक सहाय्यक समुदाय निर्माण करू शकतात.
