देशाचा विकास करायचा असेल तर देशातील महिलांनाही सोबत घ्यावे लागेल. देशाचा विकास करायचा असेल तर महिलांना सशक्त केले पाहिजे. यासाठी देशातील महिलांचे सक्षमीकरण करून त्यांच्यात आत्मविश्वास निर्माण करण्यासाठी केंद्र सरकारने नवी रोशनी योजना सुरू केली आहे. नवी रोशनी योजना (PM Nai Roshni Yojana) ही प्रामुख्याने अल्पसंख्याक महिलांसाठी तयार करण्यात आली आहे. या योजनेअंतर्गत 25% जागा देशातील इतर गरीब कुटुंबातील महिलांसाठी ठेवण्यात आल्या आहेत. ज्याद्वारे देशातील महिलांना प्रशिक्षित केले जाईल. नवी रोशनी योजनेंतर्गत सरकार अल्पसंख्याक समाजातील महिलांना स्वावलंबी (scheme makes the women of the country self-reliant) बनवण्यासाठी प्रशिक्षण देईल.
योजनेचा उद्देश
नवी रोशनी योजनेचा उद्देश अल्पसंख्याक समुदायातील महिलांचे सक्षमीकरण करणे आणि त्यांना त्यांच्या घराच्या आणि समुदायाच्या मर्यादेतून बाहेर पडण्यासाठी, नेतृत्वाची भूमिका स्वीकारण्यासाठी आणि सामूहिक किंवा वैयक्तिकरित्या, सेवा, सुविधा, कौशल्ये आणि संधींपर्यंत पोहोचण्यास मदत करणे हा आहे. सर्व स्तरांवर सरकारी यंत्रणा, बँका आणि इतर संस्थांशी संवाद साधण्यासाठी ज्ञान, साधने आणि तांत्रिक शिक्षण प्रदान करणे हा या योजनेचा उद्देश आहे.
अशी आहे योजना
नवी रोशनी योजनेंतर्गत महिलांना सरकारच्या धोरणांची माहिती आणि त्यांच्याशी जोडून घेऊन त्यांना स्वावलंबी बनवले जाईल. यामध्ये बँकिंग प्रणालीचीही माहिती दिली जाईल, जेणेकरून त्यांना बँकेशी जोडणे सोपे होईल. या योजनेंतर्गत गरजू अल्पसंख्याक महिलांना मदत देण्याचा सरकारचा प्रयत्न आहे. नवी रोशनी योजनेंतर्गत, जे महिलांना प्रशिक्षण देण्यास इच्छुक आहेत त्यांची नोंदणी केली जाईल आणि त्यासाठी सरकार भरपाई देखील देईल. या योजनेत सहभागी होणाऱ्या संस्थांसाठी केंद्र सरकारने काही नियम केले आहेत. या योजनेंतर्गत महिलांना प्रशिक्षण देण्यासाठी सहभागी होणाऱ्या संस्थांना महिलांच्या सोयीनुसार स्वतःची शिबिरे उभारावी लागतील. या योजनेंतर्गत सरकारने निवडलेल्या संस्था 25 जोड्यांमध्ये महिलांना प्रशिक्षण देतील.
या महिलांनाही मिळणार योजनेचा लाभ
नवी रोशनी अंतर्गत प्रशिक्षणाच्या विषयांमध्ये महिलांमधील नेतृत्व कौशल्य, शैक्षणिक सक्षमीकरण, आरोग्य आणि स्वच्छता, स्वच्छ भारत, आर्थिक व्यवस्था, जीवन कौशल्ये, महिलांचे कायदेशीर हक्क, डिजिटल साक्षरता, सामाजिक आणि वर्तनातील बदलांसाठी समर्थन इत्यादींचा समावेश आहे. नवी रोशनी योजनेअंतर्गत लक्ष्य गटामध्ये सर्व अल्पसंख्याक महिलांचा समावेश आहे. मुस्लिम, शीख, ख्रिश्चन, बौद्ध, पारशी (पारशी) आणि जैन. ही योजना प्रकल्प प्रस्तावाच्या 25% पेक्षा जास्त नसलेल्या गैर-अल्पसंख्याक समुदायातील महिलांना देखील परवानगी देते. या 25% गटात अपंग महिला आणि इतर समाजातील महिलांचा समावेश केला जाईल. या योजनेत, पंचायती राज संस्थांतर्गत निवडून आलेल्या महिला प्रतिनिधींना (EWRs) कोणत्याही समाजातील प्रशिक्षणार्थी म्हणून सामील होण्यासाठी प्रवृत्त करण्याचा प्रयत्न केला जाईल.
