एक्सचेंज ट्रेडेड फंड (ETF) हा अनेक गुंतवणूक पर्यायांपैकी एक आहे. म्युच्युअल फंडांसह अनेक गुंतवणूकदारांना ETF बद्दल फारशी माहिती नसते. यामुळेच याबाबतच्या प्राथमिक गोष्टी जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे. चला तर मग जाणून घेऊया त्यांच्याबद्दल अशाच 5 गोष्टी.
1. म्युच्युअल फंडाप्रमाणे , ETF हा सिक्युरिटीजचा समूह किंवा बास्केट आहे. अशा प्रकारचे फंड, शेअर बाजाराच्या कोणत्याही निर्देशांकात समाविष्ट असलेल्या कंपन्यांच्या शेअर्समध्ये गुंतवणूक करतात. निर्देशांकातील सर्व कंपन्यांची जेवढी ताकद असते, त्याच प्रमाणात त्यांचे शेअर्स खरेदी केले जातात. याचा अर्थ असा की अशा फंडांची कामगिरी त्यांनी ट्रॅक केलेल्या निर्देशांकासारखीच असते. अशाप्रकारे, इंडेक्स फंडांचा पोर्टफोलिओ ते ट्रॅक करत असलेल्या निर्देशांकाशी मिळता-जुळता असतो. अशा निर्देशांकांमध्ये निफ्टी किंवा S&P BSE सेन्सेक्स इत्यादींचा समावेश असू शकतो.
2. ईटीएफ हे म्युच्युअल फंडसारखेच असतात. पण, दोघांमधील मुख्य फरक असा आहे की, ETF कोणत्याही स्टॉकप्रमाणे स्टॉक एक्सचेंजवर खरेदी किंवा विकले जाऊ शकतात. म्हणजेच शेअर बाजारात त्यांचा व्यवहार होतो. तुम्ही शेअर्सची खरेदी किंवा विक्री कशी करता? त्याचप्रमाणे, तुम्ही ट्रेडिंगच्या वेळेत ETF खरेदी आणि विक्री देखील करू शकता. ईटीएफ प्रथम एनएफओ म्हणून ऑफर केले जातात. मग हे शेअर्स मार्केटमध्ये लिस्ट होतात. ETF ची ट्रेडिंग शेअर मार्केटमध्ये ट्रेडिंग पोर्टल्स किंवा स्टॉक ब्रोकर्सद्वारे केली जाते.
3. देशात 3 प्रकारचे ETF सुरू आहेत. यामध्ये इक्विटी ईटीएफ (Equity ETF), डेट ईटीएफ (Debt ETF) आणि गोल्ड ईटीएफ (Gold ETF) यांचा समावेश आहे. तुम्ही तुमच्या गरजेनुसार तिन्ही प्रकारच्या ईटीएफमध्ये गुंतवणूक करू शकता. दुधाचे भाव वाढल्यावर जसे चीज आणि तूप महाग होते. त्याचप्रमाणे ईटीएफवरही निर्देशांकाच्या चढ-उताराचा परिणाम होतो. म्हणजेच, ईटीएफचा परतावा आणि जोखीम बीएसई सेन्सेक्ससारख्या निर्देशांकातील अस्थिरतेवर किंवा सोन्यासारख्या मालमत्तेवर अवलंबून असतो.
4. गुंतवणुकीतील खर्चाच्या दृष्टीने पाहता ETF हा स्वस्त पर्याय आहे. यात प्रामुख्याने खर्चाचे 3 प्रकार आहेत. त्यात ब्रोकरेज, एसटीटी आणि ईटीएफच्या खर्चाचे प्रमाण समाविष्ट आहे.
5. वैविध्यपूर्ण पोर्टफोलिओमध्ये गुंतवणूक करणे हा एक चांगला पर्याय आहे. ईटीएफच्या किमती रिअल टाइममध्ये ओळखल्या जातात. म्हणजेच त्यांच्या किमतीही व्यवहाराच्या वेळीच कळतात. म्युच्युअल फंडाच्या NAV सोबत असे होत नाही. दिवसाच्या शेवटी NAV ची गणना केली जाते.
