IMF Report on Global Economy: आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीने (IMF: International Monetary Fund) नुकतेच जागतिक अर्थव्यवस्था आणि भारतीय अर्थव्यवस्थेबाबत अत्यंत महत्त्वाचे विधान केले आहे. जागतिक अर्थव्यवस्थेबाबत आयएमएफने सांगितले आहे की 2023 मध्ये जागतिक विकास दर पूर्वीपेक्षा कमी राहण्याची शक्यता आहे. आयएमएफच्या मते, 2023 मध्ये जागतिक अर्थव्यवस्था 2.9 टक्के दराने वाढेल. त्याच वेळी, 2022 मध्ये त्याचा अंदाज 3.4 टक्के होता. दुसरीकडे, जर आपण वर्ष 2024 बद्दल बोललो तर, जागतिक अर्थव्यवस्था पुन्हा एकदा तेजीत दिसू शकते आणि ती 3.1 टक्के दराने वाढू शकते. दुसरीकडे, भारताच्या अर्थव्यवस्थेबद्दल बोलायचे झाल्यास, या तिमाहीत भारताची अर्थव्यवस्था जगातील सर्वात वेगाने वाढणारी अर्थव्यवस्था असेल. भारताची अर्थव्यवस्था चालू तिमाहीत 6.8 टक्के दराने वाढत आहे, जी पुढील आर्थिक वर्षाच्या पहिल्या तिमाहीत 6.1 टक्के राहण्याची शक्यता आहे.
भारत अर्थव्यवस्थेतील ब्राईट स्पॉट (India, bright spot in the economy)
भारतीय अर्थव्यवस्थेबद्दल आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीचे (IMF) मुख्य अर्थशास्त्रज्ञ पियरे-ऑलिव्हियर गौरींचास यांनी म्हटले आहे की, ऑक्टोबर-डिसेंबरच्या शेवटच्या तिमाहीत भारतीय अर्थव्यवस्था 6.8 टक्के दराने वाढेल. जानेवारी-मार्च तिमाही. यानंतर, पुढील आर्थिक वर्ष 2023-24 च्या पहिल्या तिमाहीत, भारताच्या सकल देशांतर्गत उत्पादन (GDP: Gross domestic product) मध्ये घट नोंदवली जाईल आणि ती 6.1 टक्के दराने वाढेल. या घसरणीनंतरही भारतीय अर्थव्यवस्था जागतिक अर्थव्यवस्थेसाठी 'ब्राइट स्पॉट' म्हणून काम करेल. यासोबतच आयएमएफ अर्थतज्ज्ञांनी असेही म्हटले आहे की, आर्थिक वर्ष 2025 मध्ये भारताची अर्थव्यवस्था पुन्हा एकदा 6.8 टक्के दराने वाढेल. अशा परिस्थितीत अनेक बाह्य घटकांचाही त्यात समावेश असेल.
आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीच्या आकडेवारीनुसार, 2022 च्या तुलनेत 2023 मध्ये भारताचा जागतिक अर्थव्यवस्थेतील वाटा 3.6 टक्क्यांपर्यंत वाढण्याची अपेक्षा आहे. 2000 मध्ये भारताचा वाटा 1.4 टक्के होता. याच काळात जागतिक अर्थव्यवस्थेतील अमेरिकेचा वाटा 2000 सालच्या तुलनेत कमी होईल. सन 2000 मध्ये जागतिक अर्थव्यवस्थेत अमेरिकेचा सहभाग 30.1 टक्के होता. यंदा ते 24.7 टक्क्यांपर्यंत खाली येऊ शकतो.
गेल्या वर्षी 2022 मध्ये, जागतिक अर्थव्यवस्था 100 ट्रिलियन डॉलर्स ओलांडून 101.6 ट्रिलियनवर पोहोचली. विशेष म्हणजे या वर्षी भारताने ब्रिटनला मागे टाकत जगातील पहिल्या पाच अर्थव्यवस्थांमध्ये आपले स्थान निर्माण केले आहे. आयएमएफच्या मते, 2022 मध्ये भारताचा जीडीपी 3 हजार 468.6 अब्ज युएस डॉलर होता. 2023 मध्ये सर्व आव्हाने असूनही, भारतीय अर्थव्यवस्थेत वाढ होण्याची शक्यता आहे. तथापि, ऑक्टोबर 2022 मध्ये, आयएमएफने 2023 मधील जागतिक आर्थिक वाढीचा दृष्टीकोन कमी केला. रशिया-युक्रेन युद्धापासून पुढे वाढत्या महागाईचा दबाव आणि यूएस फेडरल रिझर्व्ह बँकेसारख्या मध्यवर्ती बँकांनी व्याजदरात वाढ केल्यामुळे तणाव वाढला आहे.
आशियाची स्थिती काय असेल? (What will be the status of Asia?)
आयएमएफच्या अहवालानुसार, 2023 आणि 2024 मध्ये आशियामध्ये 5.3 टक्के आणि 5.4 टक्के वाढ नोंदवली जाऊ शकते. आशियातील वाढ चीनच्या विकासावर अवलंबून असेल. सास 2022 मध्ये, चीनमधील झिरो कोविड धोरणामुळे, जीडीपीमध्ये मोठी घट नोंदवली गेली आणि ती 4.3 टक्क्यांवर पोहोचली. चीनमध्ये, जानेवारी ते मार्च दरम्यान जीडीपीमध्ये 0.2 टक्के घट नोंदवली जाऊ शकते आणि ती 3.0 टक्क्यांपर्यंत पोहोचू शकते. अशा परिस्थितीत गेल्या 40 वर्षात पहिल्यांदाच चीनचा जीडीपी जागतिक अर्थव्यवस्थेच्या वाढीपेक्षा कमी नोंदवला गेला आहे. त्याच वेळी, 2023 मध्ये चीनची अर्थव्यवस्था 5.2 टक्के दराने वाढू शकते.
