आधार कार्ड (Aadhar Card), पॅन कार्ड (Pan Card), मतदार ओळखपत्र (Voter ID Card), पासपोर्ट (Passport) ही काही कागदपत्रे आहेत जी भारतात राहणाऱ्या प्रत्येक नागरिकाला आवश्यक असतात. या सर्व कागदपत्रांच्या सहाय्याने तुम्ही केवळ तुमची ओळख प्रस्थापित करू शकत नाही, तर तुम्ही कोणत्याही सरकारी योजनेचा लाभही घेऊ शकता. बँकेत खाते उघडण्यासाठी पॅन कार्ड आणि आधार कार्ड आवश्यक आहे. त्याच वेळी, परदेशात जाण्यासाठी पासपोर्ट आवश्यक आहे. अशा परिस्थितीत लोक ही कागदपत्रे जपून ठेवतात. परंतु, एखाद्या व्यक्तीचा मृत्यू झाला की, मृत व्यक्तीच्या महत्त्वाच्या कागदपत्रांचे काय करायचे? असा प्रश्न मनात निर्माण होतो. आज आपण पाहूया की, एखाद्या व्यक्तीच्या मृत्यूनंतर या सर्व कागदपत्रांचे काय करावे?
Table of contents [Show]
आधार कार्ड
युआयडीएआय (UIDAI) ने जारी केलेले आधार कार्ड हे युनिव्हर्सल आयडी आहे. जवळपास प्रत्येक सरकारी योजनांचा लाभ घेण्यासाठी हे आवश्यक आहे. जर एखाद्या व्यक्तीचा मृत्यू झाला तर त्याचे आधार कार्ड सरेंडर करण्याचा पर्याय नाही. या प्रकरणात, तुम्ही फक्त आधार लॉक करू शकता. आधार लॉक करून तुम्ही त्याचा गैरवापर रोखू शकता.
पॅन कार्ड
2023 चा अर्थसंकल्प सादर करताना, अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी घोषणा केली होती की आता पॅन कार्डचा वापर व्यवसाय ओळखपत्र म्हणून केला जाईल. तुम्हाला कोणतेही आर्थिक काम पूर्ण करायचे असेल तर पॅनकार्ड असणे आवश्यक आहे. अशा परिस्थितीत जर एखाद्या व्यक्तीचा मृत्यू झाला तर पॅन कार्डची काळजी घेणे अत्यंत आवश्यक आहे, अन्यथा त्याचा फायदा नंतर घेतला जाऊ शकतो. तुमच्या कुटुंबातील एखाद्या व्यक्तीचा मृत्यू झाला असेल, तर तुम्ही आयकर विभागाशी संपर्क साधून त्याचे पॅनकार्ड तात्काळ सरेंडर करावे. लक्षात ठेवा की पॅन कार्ड सरेंडर करण्यापूर्वी, या कार्डशी लिंक केलेली सर्व खाती दुसऱ्याच्या नावावर ट्रान्सफर करा. यानंतरच पॅनकार्ड सरेंडर करा.
मतदार ओळखपत्र
निवडणुकीत मतदान करण्यासाठी प्रत्येक व्यक्तीकडे मतदार ओळखपत्र असणे आवश्यक आहे. हा देखील एक अतिशय महत्वाचा आयडी आहे. जर एखाद्या व्यक्तीचा मृत्यू झाला तर तुम्ही त्याचे मतदार ओळखपत्र रद्द करू शकता. यासाठी तुम्हाला निवडणूक आयोगाच्या कार्यालयात जाऊन फॉर्म-7 भरावा लागेल. यानंतर मतदार ओळखपत्र रद्द होईल.
पासपोर्ट
आधार कार्डप्रमाणे पासपोर्ट सरेंडर करण्याचा कोणताही पर्याय नाही. पासपोर्टचे दर 10 वर्षांनी नूतनीकरण करावे लागते. जर एखाद्या व्यक्तीने असे केले नाही तर तो आपोआप अवैध होईल. अशा परिस्थितीत तोपर्यंत पासपोर्ट चुकीच्या हातात पडू नये म्हणून सुरक्षित ठेवा.
ड्रायव्हिंग लायसन्स
एकंदरीत, मृत व्यक्तीच्या ड्रायव्हिंग लायसन्सचे सरेंडर किंवा रद्द करण्याची कोणतीही तरतूद नाही. मात्र, प्रत्येक राज्य ड्रायव्हिंग परवाना जारी करणे, निलंबन करणे आणि रद्द करणे स्वतंत्रपणे नियंत्रित करते, त्यामुळे राज्य-विशिष्ट नियम कन्फर्म करणे शहाणपणाचे ठरेल. ते रद्द करण्यासाठी संबंधित आरटीओ कार्यालयाला भेट दिली जाऊ शकते.
