Women's Unpaid Labor: जगभरातील महिला दररोज करतात तब्बल १६४० कोटी तास ब‍िनपगारी घरकाम, वाचा काय आहे संपूर्ण माहिती

Women's Unpaid Labor: जगभरातील महिलांचे घरगुती काम हे अदृश्य मानले जाते परंतु त्याचे महत्त्व अत्यंत विशेष आहे. भारतासहित सर्व जगभरातील महिला दररोज सुमारे १६.४ अब्ज तास घरगुती काम करतात, ज्यासाठी त्यांना कोणताही पगार मिळत नाही. या कामाची आर्थिक किंमत जर आपण मोजलो तर ती भारताच्या जीडीपीच्या ७.५% इतकी होईल, असे विविध अहवाल सुचवतात. या अदृश्य कामामुळे स्त्रियांना आर्थिकदृष्ट्या दुय्यम स्थानावर ठेवले जाते, जे त्यांच्या सामाजिक व आर्थिक अधिकारांच्या दृष्टिकोनातून अत्यंत चिंताजनक आहे. या लेखामध्ये आपण महिलांच्या या बिनपगारी कामाचे महत्त्व व त्याच्या आर्थिक परिणामांविषयी चर्चा करणार आहोत.   

गृहकामांचे आर्थिक महत्व   

गृहकाम हे महिलांच्या दैनंदिन जीवनाचा एक महत्वाचा भाग आहे. या कामाचे आर्थिक महत्व तेव्हाच समजते, जेव्हा आपण याची किंमत आर्थिक दृष्टीकोनातून मोजतो. महिलांच्या या कामाची आर्थिक किंमत अंदाजे भारताच्या जीडीपीच्या ७.५% इतकी आहे. ही कामे करणाऱ्या महिलांना त्यांच्या कष्टांचे योग्य मानधन मिळाले नाही तरीही त्यांचे काम हे अर्थव्यवस्थेतील एक मोठे योगदान देते. या कामामुळे महिला अनेकदा अर्थव्यवस्थेतील इतर क्षेत्रांमध्ये काम करण्यापासून वंचित राहतात, ज्यामुळे त्यांच्या आर्थिक स्वातंत्र्यावर परिणाम होतो. त्यामुळे, गृहकामांच्या योगदानाची योग्य मान्यता देणे आणि त्याचे आर्थिक महत्व ओळखणे हे आपल्या समाजासाठी अत्यंत गरजेचे आहे.   

गृहकामांच्या आर्थिक किंमतीची गणना   

महिलांनी केलेल्या घरकामाचे आर्थिक मूल्य मोजणे खूप महत्त्वाचे आहे, कारण हे काम जरी बिनपगारी असले तरी ते घर आणि समाजाच्या दैनंदिन जीवनात मोठा वाटा उचलते. भा रतीय स्त्रिया रोज सरासरी ७.२ तास घरकाम करतात, ज्यामध्ये स्वयंपाक, स्वच्छता, मुलांची काळजी, वृद्धांची सेवा, आणि इतर घरगुती कामे समाविष्ट आहेत. राज्य बँकेच्या अहवालानुसार, जर या कामासाठी महिलांना ग्रामीण भागात दरमहा ५,००० रुपये आणि शहरी भागात ८,००० रुपये दिले गेले असते, तर त्यांचे योगदान भारताच्या सकल देशांतर्गत उत्पादनाच्या (जीडीपी) ७.५% इतके झाले असते. मात्र, या कामाचे मानधन न मिळाल्याने हे काम अदृश्य राहते आणि त्यामुळे महिलांच्या आर्थिक योगदानाचे मोल कमी केले जाते. घरगुती कामाला योग्य तो आर्थिक दर्जा मिळाल्यास, त्याचा महिलांच्या सामाजिक आणि आर्थिक स्थितीवर सकारात्मक परिणाम होईल.   

महिलांचा आर्थिक योगदान आणि नीतिनिर्मितीतील स्थान   

महिलांचे घरकाम हे त्यांच्या आर्थिक योगदानाला मोजण्याच्या दृष्टीकोनातून अनेकदा दुर्लक्षित राहते. परंतु, हे काम आपल्या अर्थव्यवस्थेत महत्त्वाचे स्थान ठेवते. जर या कामाची योग्य गणना केली गेली तर आपण पाहू शकाल की, महिलांनी केलेले अदृश्य काम हे वास्तविक आर्थिक उत्पादनात मोठा वाटा उचलते. आपल्या आर्थिक नीतीमध्ये महिलांच्या या योगदानाचा समावेश केल्यास, आपण न केवळ लिंग समतोलन साधू शकतो, तर अर्थव्यवस्थेतील सामाजिक आणि आर्थिक घटकांमध्ये सुधारणा करण्याचीही संधी मिळते.   

महिलांच्या घरगुती कामाचे आर्थिक महत्त्व   

जर महिलांना त्यांच्या घरगुती कामासाठी पगार देण्यात आला असता, तर त्यांचे योगदान भारताच्या सकल देशांतर्गत उत्पादनाच्या (जीडीपी) जवळपास ७.५% इतके असेल, असे संशोधन दर्शविते. हे काम मुख्यतः महिलांकडूनच केले जाते आणि त्यामुळे त्यांची आर्थिक व श्रमिक म्हणून ओळख पटवून देणे अत्यंत आवश्यक आहे. या कामाची किंमत लक्षात घेण्यासाठी आर्थिक नीतीत त्यांच्या योगदानाचा विचार केला जाणे आवश्यक आहे. महिलांना त्यांच्या कामाची योग्य किंमत देण्याचे महत्त्व समजून घेतल्यास त्यांच्या आर्थिक स्वातंत्र्यात वाढ होईल व समाजात त्यांचे स्थान सुदृढ होईल. यामुळे आपण आर्थिक नीतीमध्ये सर्वसामान्य महिलांच्या योगदानाला महत्व देऊ शकू.   

महिलांच्या घरगुती व बिनपगारी कामांचे योग्य मूल्यांकन केले गेल्यास त्यांच्या आर्थिक स्थितीचे वास्तव उघड होईल. हे काम आर्थिक नीती व योजना बनवण्यात महिलांच्या सहभागाला महत्त्व देण्यासाठी आणि त्यांच्या योगदानाची प्रामाणिक गणना करण्यासाठी आवश्यक आहे. यामुळे समाज व अर्थव्यवस्थेच्या विकासात महिलांच्या भूमिकेचे महत्त्व स्पष्ट होईल. त्यामुळे सर्वांनी महिलांच्या या अदृश्य कामाची ओळख पटवून त्यांना योग्य मानधन व आर्थिक संरक्षण प्रदान करणे आवश्यक आहे.