आरोग्य विम्याचे (health insurance plan) सर्वात महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे नो-क्लेम बोनस (NCB- No Claim Bonus) म्हणजेच एनसीबी. आजच्या काळात, नो-क्लेम बोनस हे एक मोठे आकर्षण म्हणून उदयास आले आहे आणि एनसीबी पॉलिसीधारकांना त्यांच्या आरोग्य विमा योजनांमधून उपलब्ध आहे. एनसीबीकडे मिळणारा नो-क्लेम बोनस अर्थात हेल्थ इन्शुरन्स हे बक्षीस आहे. पॉलिसीधारकाने वर्षभर कोणताही दावा केला नसेल तर त्याला हे बक्षीस मिळते. पॉलिसीधारकाला नो-क्लेम बोनस म्हणून मिळणारे बक्षीस हे बहुतांशी मॉनेटरी फॉर्ममध्ये (फंड) असते आणि पॉलिसी वर्षाच्या अखेरीस पॉलिसीधारकाने खरेदी केलेल्या विमा कव्हरेज रकमेत हा फंड जोडला जातो. आज येथे आपण आरोग्य विमा आणि त्यासोबत येणाऱ्या एनसीबीच्या प्रकारांबद्दल जाणून घेणार आहोत.
आरोग्य विम्यात नो-क्लेम बोनस म्हणजे काय? (What is a no-claim bonus in health insurance?)
नो-क्लेम बोनस हा आरोग्य विमा पॉलिसीद्वारे देण्यात येणारी आर्थिक सुरक्षा अर्थात विमा कव्हरेज रक्कम वाढवण्याचा एक मार्ग आहे. विमा कंपन्या त्यांच्या ग्राहकांमध्ये चांगल्या आरोग्यास प्रोत्साहित करण्याचा हा एक मार्ग देखील आहे. हा फायदा केवळ निरोगी जीवनशैलीला प्रोत्साहन देत नाही तर ग्राहकांना आपत्कालीन परिस्थितीत आवश्यक ते दावे करण्यास प्रवृत्त करतो. हेल्थ इन्शुरन्स पॉलिसींमध्ये प्रामुख्याने नो-क्लेम बोनसचे दोन प्रकार आहेत. पॉलिसीधारक त्यांना हवे असल्यास आरोग्य विमा प्लॅनसह याचा लाभ घेऊ शकतात.
संचयी लाभ (cumulative benefit)
पॉलिसीधारकाला पॉलिसी वर्षात निरोगी राहण्यासाठी आणि त्या वर्षी कोणताही दावा दाखल न करण्यासाठी विमा संरक्षण रकमेत वाढ म्हणून संचयी लाभ दिला जातो. क्लेम फ्री पॉलिसी वर्षाची मुदत संपल्यानंतर पॉलिसीचे नूतनीकरण करताना एकत्रित लाभ म्हणून पॉलिसीधारकाच्या विमा कव्हरेजची रक्कम नक्कीच वाढवली जाते. संचयी सवलत (cumulative discount) किती उपलब्ध आहे हे जाणून घ्यायचे असल्यास, पॉलिसी कव्हरेज रकमेनुसार 5% ते 50% च्या वाढीमध्ये जोडले जाते. लक्षात ठेवा, पॉलिसी कव्हरेज रकमेतील वाढ दिलेल्या कमाल मर्यादेपर्यंत मिळू शकते. उदाहरणार्थ, जर एखाद्या व्यक्तीने 10 लाख रुपयांच्या कव्हरेजसह आरोग्य विमा खरेदी केला. आणि पॉलिसीच्या वर्षात तो कोणत्याही आरोग्य विकाराचा दावा करत नाही, म्हणून पुढच्या वर्षी जेव्हा तो पॉलिसीचे नूतनीकरण करतो तेव्हा त्याला ५ टक्के संचयी लाभाचा लाभ मिळतो. म्हणजे आता याच पॉलिसीमध्ये संचयी लाभाच्या स्वरूपात ५ टक्के वाढ केल्यानंतर विमा संरक्षणाची रक्कम १० लाख ५० हजार रुपयांपर्यंत वाढते. आता आरोग्याशी संबंधित समस्या उद्भवल्यास पॉलिसीधारक १० लाख ५० हजार रुपयांपर्यंत क्लेम करू शकतो.
प्रीमियमवर सूट (Discount on premium)
नो-क्लेम बोनस देण्याचा आणखी एक मार्ग म्हणजे 'डिस्काउंट ऑन प्रिमियम'. विमा कंपन्या प्रीमियमवर वेगवेगळ्या सवलती देतात, सहसा या पर्यायामुळे पॉलिसीचा प्रीमियम प्रत्येक दावामुक्त वर्षासाठी निश्चित दराने कमी होतो. प्रिमियमवर सवलत दिल्यास विमा कव्हरेजची रक्कम पॉलिसी वर्षभर सारखीच राहते आणि पॉलिसीचे नूतनीकरण करताना प्रीमियमवर 5 ते 10% सवलत मिळते. उदाहरणार्थ, जर एखाद्या व्यक्तीने 10 लाख रुपयांची आरोग्य विमा पॉलिसी खरेदी केली असेल. जर त्याने संपूर्ण पॉलिसी वर्षात कोणताही दावा केला नसेल तर विमा कंपनी त्याला त्याच पॉलिसी नूतनीकरणाच्या वेळी नो-क्लेम बोनसचा लाभ देते. जर त्या व्यक्तीने १० लाख रुपयांची आरोग्य विमा योजना २५,००० रुपयांना खरेदी केली असेल, तर पॉलिसीधारकाला दावा-मुक्त पॉलिसी वर्षानंतर त्याच आरोग्य विमा योजनेचे नूतनीकरण करताना २२५०० रुपये द्यावे लागतील. म्हणजेच विमा कंपनीने त्याला नो-क्लेम बोनस म्हणजेच प्रिमियमवर डिस्काउंटचा लाभ दिला आहे.
