२०१४ मध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी सुरू केलेली प्रधानमंत्री जन धन योजना (PMJDY) भारतातील आर्थिक समावेशाच्या दिशेने एक क्रांतिकारी पाऊल आहे. या योजनेचे उद्दिष्ट बँकिंग, बचत, पैसे पाठवणे, ठेव खाती, विमा, क्रेडिट, पेन्शन आणि समाजातील सर्व वर्गांना तसेच विशेषत: महिलांना लाभ देणे हे आहे. Pradhan Mantri Jan Dhan Yojana ची पात्रता, फायदे जाणुन घेऊया तसेच महिला या योजनेचा लाभ कसा घेऊ शकतात हे सुद्धा पाहुया.
Table of contents [Show]
प्रधानमंत्री जन धन योजनासाठी पात्रता निकष
PMJDY मध्ये नावनोंदणी करण्यासाठी, व्यक्ती १० वर्षांपेक्षा जास्त वायाचा असावा आणि तो भारतीय नागरिक असला पाहिजे आणि त्याच्याकडे बँक खाते नसावे. हा सरळ निकष अनेकांसाठी विशेषत: पारंपारिक बँकिंग प्रणालींमधून वगळलेल्या स्त्रियांसाठी आर्थिक सेवांचे दरवाजे उघडतो.
प्रधानमंत्री जन धन योजनेची वैशिष्ट्ये
प्रति व्यक्तीसाठी एकच खाते | PMJDY प्रत्येक व्यक्तीला एका खात्याची परवानगी देते ज्याचे आधीपासून बँक खाते नाही आणि व्यापक आर्थिक समावेश सुनिश्चित करते. |
शून्य शिल्लक आवश्यकता | PMJDY खात्यांसाठी किमान शिल्लक आवश्यक नाही, ज्यामुळे मर्यादित आर्थिक संसाधने असलेल्यांसाठी देखील बँकिंग सुलभ होते. |
ठेवींवरील व्याज | PMJDY खात्यांमध्ये केलेल्या ठेवींवर व्याज मिळते ज्यामुळे महिलांसह व्‍यक्तींना त्यांच्या बचतीला प्रोत्साहन मिळते. |
RuPay डेबिट कार्ड | खातेधारकांना RuPay डेबिट कार्ड मिळते, जे सुलभ व्यवहार सुलभ करते आणि आर्थिक स्वातंत्र्य वाढवते. |
विमा संरक्षण | महिलांसह PMJDY खातेधारक जीवन आणि अपघाती विमा संरक्षणाचा आनंद घेतात. २८ ऑगस्ट २०१८ नंतर उघडलेल्या खात्यांसाठी विम्याची रक्कम रु.२ लाख करण्यात आली आहे. |
प्रधानमंत्री जन धन योजनेचे महिलांसाठी फायदे:
| थेट लाभ हस्तांतरण | PMJDY खाती महिलांना वेळेवर आर्थिक सहाय्य सुनिश्चित करून थेट सरकारी अनुदान आणि अनुदान प्राप्त करण्यास सक्षम करतात. |
| विमा संरक्षण | PMJDY खाती असलेल्या महिला मोफत जीवन आणि अपघाती विम्यासाठी पात्र आहेत आणि ते अनपेक्षित परिस्थितींमध्ये सुरक्षा जाळे प्रदान करतात. |
| व्याज उत्पन्न | महिला आर्थिक सक्षमीकरणाची भावना वाढवून त्यांच्या ठेवींवर व्याज मिळवू शकतात. PMJDY रु.१०,००० पर्यंत Overdraft OD) सुविधा देते. |
प्रधानमंत्री जन धन योजना भारतातील महिलांसाठी आर्थिक सक्षमीकरणाचा दिवा म्हणून उदयास आली आहे. त्याच्या सर्वसमावेशक वैशिष्ट्यांसह आणि व्यापक लाभांसह, PMJDY हे सुनिश्चित करते की महिलांना केवळ अत्यावश्यक वित्तीय सेवांमध्येच प्रवेश मिळत नाही तर राष्ट्राच्या आर्थिक विकासातही त्यांचा हातभार लागतो. महिलांच्या सक्षमीकरणावर लक्ष केंद्रित करून PMJDY आर्थिकदृष्ट्या सर्वसमावेशक समाज निर्माण करण्याच्या सरकारच्या वचनबद्धतेचा पुरावा आहे.
