पाकिस्तान हा आपला शेजारी देश गरिबीच्या गर्तेत आहे. केवळ तीन आठवडे माल आयात करता येईल एवढाच परकीय चलनाचा साठा पाकिस्तानकडे शिल्लक आहे. आता प्रश्न पडतोय की, तीन आठवड्यांनंतर पाकिस्तानचे काय होणार? त्याआधी पाकिस्तान कुठूनही परकीय चलन मिळवू शकेल का? अमेरिका, चीन किंवा आखाती देशांतील कोणताही देश पाकिस्तानला कर्ज देणार का? किंवा तीन आठवड्यांनंतर पेट्रोल आणि डिझेल आयात न केल्यास देशात गोंधळ माजणार का? या काळात पाकिस्तानला पैसा सांभाळता आला नाही तर अर्थव्यवस्थेची चाके थांबतील का? या या सर्व प्रश्नांसोबत परकीय चलनाच्या गंगाजळीबाबत बँक ऑफ पाकिस्तानने (Bank of Pakistan) कोणत्या प्रकारची आकडेवारी सादर केली आहे ते या लेखात तुम्हांला वाचायला मिळेल.
Table of contents [Show]
फॉरेक्स (Foreign Exchange) 10 वर्षातील सर्वात कमी
पाकिस्तानच्या मध्यवर्ती बँकेने शुक्रवारी सांगितले की गेल्या आर्थिक आठवड्याच्या अखेरीस त्यांचा परकीय चलन साठा 16.1 टक्क्यांनी घसरून 3.09 अब्ज डॉलर झाला आहे, जो जवळपास 10 वर्षांतील सर्वात कमी आहे. आर्थिक तज्ज्ञांनी सांगितले की, स्टेट बँक ऑफ पाकिस्तानकडे असलेली परकीय चलनाची गंगाजळी केवळ तीन आठवड्यांची आयात करू शकते. मध्यवर्ती बँकेने सांगितले की, बाह्य कर्जाच्या भरणामुळे, 592 दशलक्ष डॉलर्सच्या साठ्यात घट झाली आहे. त्यात म्हटले आहे की सध्या व्यावसायिक बँकांकडे असलेला परकीय चलन साठा USD 5.65 अब्ज इतका आहे, ज्यामुळे देशातील एकूण चलन साठा USD 8.74 अब्ज झाला आहे.
Political & economic blunders in Pakistan's worsening economic crisis even as IMF bailout comes close..
— Shekhar Gupta (@ShekharGupta) February 4, 2023
IMF addiction, a bailout every 3 years…
Economic blunders, geo-strategic fantasies, Chinese debt trap…#CutTheClutter with me. Episode 1167https://t.co/Q8cn4oAjHR
IMF कडून पहिल्या हप्त्याची वाट पाहत आहे
चलनसाठ्यामुळे अडचणीत असलेले पाकिस्तान सरकार सध्या थांबलेल्या बेलआउट कार्यक्रमांतर्गत आपत्कालीन निधी जारी (Emergency Funds) करण्यासाठी IMF ला राजी करण्याचा प्रयत्न करीत आहे. सरकार आशावादी आहे की एकदा आयएमएफने US$7 अब्ज डॉलर्सच्या बेलआउट पॅकेजचा भाग सोडण्यास सहमती दर्शविली तर, पाकिस्तान इतर प्लॅटफॉर्म आणि मित्र देशांकडून निधी जारी करण्यास सक्षम होईल. देशात आर्थिक स्थिती सुधारावी यासाठी सरकार बारकाईने लक्ष ठेवून आहे.
IMF च्या अटी काय आहेत
IMF ने बेलआउट पुन्हा सुरू करण्यासाठी अनेक अटी ठेवल्या आहेत, ज्यात स्थानिक चलनासाठी बाजार-निर्धारित विनिमय दर आणि इंधन अनुदान सुलभ करणे या दोन्ही अटी सरकारने आधीच लागू केल्या आहेत. गेल्या आठवड्यात, केंद्रीय बँकेने विनिमय दरावरील मर्यादा काढून टाकली आणि सरकारने इंधनाच्या किमती 16 टक्क्यांनी वाढवल्या आहेत.
भविष्यात काय होईल?
तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, जर पाकिस्तानला IMF किंवा इतर कोणत्याही देशाकडून मदत मिळाली नाही, तर देशामध्ये अराजकता माजेल. सर्वसामान्य लोक रोष व्यक्त करण्यासाठी रस्त्यावर उतरतील. तज्ज्ञांच्या मते, पाकिस्तानकडे अशा निर्यातयोग्य गोष्टी देखील नाहीत ज्याच्या बदल्यात त्यांना आयात करता येईल. अशा परिस्थितीत पाकिस्तानने लवकरात लवकर पैसे गोळा करणे अत्यंत आवश्यक आहे.