Irrigation costs : भारत हा एक कृषीप्रधान देश आहे, जिथे अनेक लोक शेती करून जगतात. तसेच देशातील बहुतांश उत्पन्न शेतकऱ्यांच्या माध्यमातून येते. परंतु आज शेतकऱ्यांच्या खूप समस्या आहेत. पाऊस जर आला नाही तर पिकाचे नुकसान होते, त्यामुळे शेतात सिंचन पद्धतीने पिकाला पाणी दिले जाते. ठिंबक सिंचन आणि तुषार सिंचन हे दोन सिंचनाचे प्रकार आहे. तुषार सिंचनलाच स्प्रिंकलर असे म्हणतात. जाणून घेऊया, शेतात स्प्रिंकलर लावण्यासाठी किती खर्च येतो? शासनाकडून अनुदान मिळते का?
व्ही.सी. पाईप ला जोडलेल्या स्प्रिंकलर नॉझल्सव्दारे पाण्याचा दाबाचा वापर करून पाणी पावसाप्रमाणे पिकावर सर्व ठिकाणी सारखे फवारले जाते. पाण्याचा दाबाचा वापर करून नोझल्स ठराविक वेगाने कायम वर्तुळाकाररित्या फिरवण्याची सोय असते. पाईपमधून दाबाने आलेले पाणी नोझल्समधून तुषारासारखे पिकावर फवारले जाते. त्यालाच स्प्रिंकलर असे म्हणतात. एका शेतकऱ्याने 1 हेक्‍टरमध्ये स्प्रिंकलर संच बसवल्यास सुमारे 70 हजार ते 1 लाख 40 हजार रुपये खर्च येतो.
Table of contents [Show]
स्प्रिंकलरच्या बाबतीत असलेली सरकारी योजना
अन्नधान्यासाठी शेती ही सर्वात महत्त्वाची आहे आणि सिंचन योग्य प्रकारे केले तरच शेती अधिक चांगली होईल हे तुम्हाला माहीत आहे. शेतकऱ्यांना मदत करण्यासाठी सरकारने PMKSY 2023 लाँच केले आहे. शेतात सिंचनासाठी जास्त पाणी लागते. पिकांना पुरेसे पाणी मिळाले नाही, तर शेतकऱ्यांच्या शेतांची नासाडी होईल. या PMKSY 2023 अंतर्गत शेतकऱ्यांची ही अडचण दूर करून शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतीसाठी पाणी उपलब्ध करून दिले जाईल.
या योजनेंतर्गत बचत गट, ट्रस्ट, सहकारी संस्था (Co-operative Societies), निगमित कंपन्या(Incorporated companies), उत्पादक शेतकरी गटांचे सदस्य आणि इतर पात्र संस्थांच्या सदस्यांनाही लाभ दिला जाईल. प्रधानमंत्री कृषी सिंचन योजना 2022 अंतर्गत या योजनेअंतर्गत केंद्र सरकारने 50000 कोटी रुपयांची रक्कम निश्चित केली आहे. या योजनेंतर्गत सरकारकडून सिंचन उपकरणे खरेदीवर 80% ते 90% पर्यंत अनुदान दिले जाईल.
प्रधानमंत्री कृषी सिंचन योजनेची पात्रता काय आहे?
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी शेतकऱ्यांकडे शेतीयोग्य जमीन असावी. या योजनेचे पात्र लाभार्थी देशातील सर्व विभागातील शेतकरी असतील. बचत गट, ट्रस्ट, सहकारी संस्था, समाविष्ट कंपन्या, पीएम कृषी सिंचाई योजनेअंतर्गत उत्पादकशेतकरी गटांचे सदस्य आणि इतर पात्र संस्थांच्या सदस्यांनाही लाभ दिला जाईल. PM कृषी सिंचन योजना 2022 चे लाभ त्या संस्था आणि लाभार्थ्यांना उपलब्ध होतील जे किमान सात वर्षांसाठी भाडेपट्टा करारानुसार त्या जमिनीची लागवड करतात. ही पात्रता कंत्राटी शेतीच्या माध्यमातूनही मिळवता येते.
प्रधानमंत्री कृषी सिंचन योजनेसाठी लागणारे कागदपत्रे
- आधार कार्ड
- ओळखपत्र
- शेतकऱ्यांच्या जमिनीची कागदपत्रे
- जमिनीची ठेव (शेतीची प्रत)
- बँक खाते पासबुक
- पासपोर्ट आकाराचा फोटो
- मोबाईल नंबर
प्रधानमंत्री कृषी सिंचन योजनेसाठी अर्ज कसा करावा?
प्रत्येक शेतकऱ्याला योजनेची माहिती देण्यासाठी एक अधिकृत पोर्टल तयार करण्यात आले आहे. येथे योजनेशी संबंधित प्रत्येक माहिती तपशीलवार सांगितली आहे. नोंदणी किंवा अर्जासाठी, राज्य सरकारे त्यांच्या संबंधित राज्याच्या कृषी विभागाच्या वेबसाइटवर अर्ज घेऊ शकतात. तुम्हाला या योजनेसाठी अर्ज करण्यास स्वारस्य असल्यास, तुम्ही महाराष्ट्र राज्याच्या कृषी विभागाच्या वेबसाइटला भेट देऊन अर्जाशी संबंधित माहिती मिळवू शकता.
सरकारकडून शेतकऱ्यांसाठी अनेक योजना राबविण्यात येतात. ठिबक आणि स्प्रिंकलर सबसिडी योजनाच्या सहाय्याने शेतकरी उत्तम उपकरणे खरेदी करून सिंचन करू शकतील, या उद्देशाने ठिबक आणि स्प्रिंकलरवर अनुदान दिले जाते. जेणेकरून ज्या भागात पाणी वाढत नाही अशा भागात त्यांना सिंचन करता येईल आणि पाण्याची बचत करता येईल.
