Education Loan: शैक्षणिक कर्ज हे उच्च शिक्षणाच्या खर्चांसाठी एक आदर्श पर्याय आहे. हे केवळ आर्थिक मदतच नाही तर त्याचबरोबर आयकरात सवलती मिळवण्याची संधीही प्रदान करते. १९६१ च्या आयकर कायद्यानुसार, शैक्षणिक कर्जावरील व्याजावरील कर सवलतींचा लाभ घेता येतो. या लेखात, आम्ही शैक्षणिक कर्ज घेण्याच्या प्रक्रियेतून, कर सवलतींच्या अटी आणि योग्यतेविषयी सविस्तर माहिती प्रदान करू.
Table of contents [Show]
- कोण करू शकतो शैक्षणिक कर्जावरील कर सवलतींचा दावा?
- शैक्षणिक कर्जावरील कर सवलती खालील प्रमाणे उपलब्ध आहेत -
- कर्ज कुठून घ्यावे?
- कर्ज घेण्याचा उद्देश काय असावा?
- कर सवलतीची रक्कम किती आहे?
- कर सवलतीची कालावधी किती आहे?
- कर सवलतीचा दावा करण्यासाठी आवश्यक दस्तऐवज कोणते?
- शैक्षणिक कर्ज घेण्याचे इतर फायदे कोणते?
कोण करू शकतो शैक्षणिक कर्जावरील कर सवलतींचा दावा?
Education Loan: जर आपण भारतात किंवा परदेशात उच्च शिक्षणासाठी शैक्षणिक कर्ज घेतले असेल तर, आयकर कायद्याच्या कलम 80E अंतर्गत आपण कर्जावरील व्याजावर कर सवलतींसाठी पात्र आहात.
शैक्षणिक कर्जावरील कर सवलती खालील प्रमाणे उपलब्ध आहेत -
- कोणत्याही व्यक्तीला शिक्षणासाठी कर्ज घेतल्यानंतर नोकरी मिळाल्यावर सवलतींचा दावा करता येईल.
- पती किंवा पत्नी जे कर्ज फेडत आहेत.
- कायदेशीर पालक जे शैक्षणिक कर्ज फेडत आहेत.
- पालक, जे मुख्य कर्जदार किंवा सह-कर्जदार आहेत.
कर्ज कुठून घ्यावे?
आपण जिथून शैक्षणिक कर्ज घेता, तेही विचारात घ्यावे लागेल कारण ते कर सवलतीसाठी पात्रता निर्धारित करते. कर्ज एखाद्या प्रतिष्ठित कर्जदाता संस्थेकडून किंवा RBI मान्यताप्राप्त चॅरिटेबल ट्रस्टकडून घेतले पाहिजे. मित्रांकडून किंवा कुटुंबीयांकडून घेतलेले कर्ज कर सवलतीस पात्र नाहीत.
कर्ज घेण्याचा उद्देश काय असावा?
कलम 80E अंतर्गत, आपण फक्त उच्च शिक्षणासाठी घेतलेल्या कर्जावरच कर सवलती घेऊ शकता. शिक्षण कर्जासाठी पात्र असलेल्या अभ्यासक्रमांमध्ये समाविष्ट आहेत -
- माध्यमिक परीक्षा झाल्यानंतरचे कोणतेही पूर्णवेळ कोर्स
- व्यावसायिक अभ्यासक्रम
- पदव्युत्तर अभ्यासक्रम
- मान्यता दिलेले इतर कोर्स.
कर सवलतीची रक्कम किती आहे?
आयकर कायदा कर सवलतींवर कोणतीही कमाल मर्यादा निश्चित करत नाही. मात्र, विद्यार्थ्यांना केवळ शैक्षणिक कर्जावरील व्याजावरच कर सवलती मिळू शकतात. मूळ रक्कमेवर कोणत्याही कर सवलती नाहीत. त्यामुळे, आपण कर्जाच्या संपूर्ण व्याज रकमेवर कर सवलतीचा दावा करू शकता, त्याची कोणतीही वरच्या मर्यादा नाही.
कर सवलतीची कालावधी किती आहे?
Education Loan: एकूण व्याजावरील कर सवलतींची कालावधी आपण कर्ज फेडण्यास सुरुवात केल्यापासून सुरू होईल. मात्र, अशा सवलतींचा कालावधी केवळ आठ वर्षांपर्यंत किंवा कर्जावरील व्याज पूर्णपणे फेडल्या जाईल तोवर मर्यादित आहे, जोपर्यंत लवकर येईल.
जर आपण आपले शैक्षणिक कर्ज सहा वर्षांत फेडले तर, केवळ सहा वर्षांसाठीच कर सवलतींची परवानगी आहे, आठ वर्षे नाही. त्याचप्रमाणे, जर आपण आपल्या कर्जाची मुदत आठ वर्षांपेक्षा अधिक केली तर, आपण कोणत्याही कर सवलतींचा दावा करू शकत नाही.
त्यामुळे, आठ वर्षांच्या कालावधीत कर्ज फेडणे सल्लागार आहे.
कर सवलतीचा दावा करण्यासाठी आवश्यक दस्तऐवज कोणते?
- कलम 80E अंतर्गत कर सवलतीचा दावा करण्यासाठी आवश्यक दस्तऐवजांमध्ये समाविष्ट आहेत -
- शैक्षणिक कर्ज देणाऱ्या वित्तीय संस्थेकडून किंवा अधिकृत चॅरिटेबल ट्रस्टकडून प्रमाणपत्र.
- प्रमाणपत्रात प्रत्येक आर्थिक वर्षासाठी घेतलेल्या शैक्षणिक कर्जाची मूळ रक्कम आणि व्याज रक्कम स्वतंत्रपणे नमूद करावी लागेल.
शैक्षणिक कर्ज घेण्याचे इतर फायदे कोणते?
- विद्यार्थ्यांना हमीशिवाय शैक्षणिक कर्ज मिळू शकते; मात्र, त्यासाठी एक हमीदार आवश्यक आहे.
- जर आपण कर्ज वेळेनुसार फेडत असाल तर, व्याजदर कमी होतात.
- शिक्षण शुल्क, प्रवास शुल्क, आणि वसतिगृह शुल्क कर्जात समाविष्ट केले जातात.
- शैक्षणिक कर्जे खूप लवचिक असतात; आपण आपल्या EMI भरण्यात नियमित असल्यास आपण कर्जाची परतफेड कालावधी वाढवू शकता. परंतु, आपल्या कर्जावरील एकूण व्याज वाढेल. त्यामुळे, आपले कर्ज लवकरात लवकर फेडणे सल्लागार आहे.
