Cheque Bounce Rule: जेव्हा तुम्ही बँक खाते उघडता तेव्हा तुम्हाला अनेक सुविधा दिल्या जातात. ज्यामध्ये डेबिट कार्ड, क्रेडिट कार्ड, चेक बुक (Debit card, credit card, check book) व्यतिरिक्त इतर अनेक सुविधांचा समावेश आहे. तुम्ही चेकबुकद्वारे पेमेंट (Payment by Checkbook) करत असाल तर तुमच्यासाठी ही महत्त्वाची बातमी आहे. चेक बाऊन्सची वाढती प्रकरणे कमी करण्यासाठी केंद्र सरकार नियमांमध्ये मोठे बदल करू शकते. मिळालेल्या माहितीनुसार, सरकार लवकरच नवीन चेक बाऊन्स नियम लागू करू शकते. याबाबत सरकारने सर्वोच्च न्यायालयाची तज्ज्ञ समितीही स्थापन केली आहे. या समितीने सरकारला अनेक शिफारशी केल्या आहेत.
चेक बाऊन्सच्या नियमानुसार……. (Rule of check bounce…….)
चेक बाऊन्सच्या नियमानुसार, चेक issued करणाऱ्या ग्राहकांच्या खात्यात पुरेशी शिल्लक नसल्यास वित्त मंत्रालय इतर बँक खात्यांमधून पैसे कापण्यासारखे कठोर पाऊल उचलू शकते. आता तुम्ही चेकबुकद्वारे पेमेंट करत आहात, तुमच्या बँक खात्यात पुरेशी रक्कम उपलब्ध असली पाहिजे. असे न झाल्यास तुमच्यावर कठोर कायदेशीर कारवाई केली जाऊ शकते. अशा प्रकरणांमध्ये चेक issued करणाऱ्याचे नवीन बँक खाते उघडण्यास बंदी घालण्यासह इतर अनेक पावलांचा विचार केला जात आहे.
तज्ज्ञ समितीने केलेल्या शिफारशी सरकारने मान्य केल्या तर चेक बाऊन्सच्या नियमांमध्ये अनेक मोठे बदल होऊ शकतात. नवीन नियमांमध्ये दिसणारा सर्वात मोठा बदल म्हणजे आता तुम्ही पेमेंटसाठी चेक issued केल्यास आणि तुमच्या बँक खात्यात पैसे नसतील, तर पेमेंटसाठी तुमच्या इतर बँक खात्यातून पैसे कापले जातील. आतापर्यंत असे घडत आहे की बँक खात्यात पैसे नसले तरी तुम्ही चेकद्वारे पैसे भरले तर तुमचा चेक थेट बाऊन्स होतो. आता या नियमामुळे चेक बाऊन्सचे (check bounce) प्रकरण कमी होणार आहे.
नवीन बँक खाती उघडण्यावरही बंदी असेल.. (There will also be a ban on opening new bank accounts)
दुसरीकडे, नवीन नियम लागू झाल्यानंतर तुमचा चेक बाऊन्स झाला, तर अशा परिस्थितीत तुम्ही नवीन बँक खाते उघडू शकणार नाही. चेक बाऊन्स हे कर्ज डिफॉल्ट म्हणून देखील पाहिले जाऊ शकते. यामुळेच तुम्ही इतर कोणत्याही बँकेत तुमचे खाते उघडू शकणार नाही. इतकंच नाही तर त्याचा परिणाम तुमच्या CIBIL स्कोअरवरही होईल आणि भविष्यात तुम्हाला बँकेचं कर्ज घ्यायचं असेल तर तुम्हाला अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागू शकते.
चेक बाऊन्स दंडाबाबत (Check bounce penalty)नव्या नियमांमध्ये बदल होण्याची शक्यता नाही. सध्या चेक बाऊन्सच्या नियमात शिक्षेचीही तरतूद आहे. या अंतर्गत, चेक बाऊन्स झाल्यास, चेक जारी करणार्‍यावर गुन्हा दाखल झाल्यास, त्याच्यावर दंड आकारला जाऊ शकतो. अशा स्थितीत चेक issued करणार्‍याला चेक पेमेंटच्या दुप्पट रक्कम दुसऱ्या पक्षाला द्यावी लागू शकते. यासोबतच 2 वर्षांची शिक्षाही होऊ शकते.
