तुम्हीही चेकद्वारे पेमेंट करत असाल तर अनेक गोष्टींची काळजी घेणे अत्यंत आवश्यक आहे. अन्यथा चेक बाऊन्स झाल्यास दंडासह तुरुंगात जावे लागू शकते. चेक बाऊन्स (Cheque Bounce) हा न्यायालयाच्या भाषेत कायदेशीर गुन्हा मानला जातो. यामध्ये 1881 च्या निगोशिएबल इन्स्ट्रुमेंट ऍक्ट अंतर्गत शिक्षेची तरतूद करण्यात आली आहे. चेक बाऊन्स (Cheque Bounce) होणे हा दंडनीय गुन्हा मानला जातो. आणि असे झाल्यास दंड आणि 2 वर्षे कारावास अशा दोन्ही शिक्षेची तरतूद आहे. त्याच्याविरुद्ध कलम 138 अन्वये गुन्हा दाखल करण्यात येतो.
Table of contents [Show]
चेक बाऊन्स कधी होतो?
जेव्हा बँक काही कारणास्तव चेक नाकारते आणि पेमेंट केले जात नाही, तेव्हा त्याला चेक बाऊन्स म्हणतात. असे होण्याचे मुख्य कारण म्हणजे खात्यात शिल्लक नसणे. याशिवाय व्यक्तीच्या स्वाक्षरीमध्ये फरक असला तरी बँक चेक नाकारते.
चेक बाऊन्स होण्याची कारणं
- प्राप्तकर्त्याच्या बँक खात्यात अपुरा निधी
- स्वाक्षरी जुळत नाही
- खाते क्रमांक जुळत नाही
- शब्द आणि संख्यांमध्ये रकमेची एकसमानता नसणे
- कापलेला, फाटलेला चेक
- ओव्हरड्राफ्ट मर्यादा ओलांडणे
चेक बाऊन्स झाल्यानंतर काय होते?
चेक बाऊन्स झाल्यावर चेक देणाऱ्या व्यक्तीला त्याची माहिती द्यावी लागते. त्यानंतर त्याला 1 महिन्याच्या आत तुम्हाला पैसे द्यावे लागतील. तसे न केल्यास त्या व्यक्तीला कायदेशीर नोटीस पाठवली जाते. त्यानंतरही 15 दिवस उत्तर न दिल्यास निगोशिएबल इन्स्ट्रुमेंट अॅक्ट 1881 च्या कलम 138 अन्वये गुन्हा दाखल करण्यात येतो. निगोशिएबल इन्स्ट्रुमेंट्स अॅक्ट, 1881 अंतर्गत, व्यक्तीवर कारवाई केली जाऊ शकते आणि चेक देणाऱ्याला दोन वर्षांपर्यंत शिक्षा होऊ शकते.
चेकचा कालावधी किती असतो?
चेक, बँक ड्राफ्ट सध्या त्यांच्या जारी केल्यापासून 3 महिन्यांसाठी वैध असतात.
ते फक्त 3 महिन्यांसाठी वैध का असतात?
3 महिन्यांपेक्षा जुन्या चेक न स्विकारणे ही सामान्य बँकिंग पद्धत आहे. ही पद्धत चेक लिहिलेल्या व्यक्तीच्या संरक्षणासाठी आहे, कारण पेमेंट इतर कोणत्या तरी माध्यमातून केले गेले असण्याची किंवा चेक हरवला किंवा चोरीला गेला असण्याची शक्यता असते.
चेक जारी करण्यापूर्वी या गोष्टी लक्षात ठेवा
- जेव्हा तुम्ही एखाद्याला चेक देता तेव्हा तुमच्या खात्यात पैसे असल्याची खात्री करा.
- याशिवाय चेक घेणार्‍या व्यक्तीने तो तीन महिन्यांत कॅश केला पाहिजे.
- धनादेशाद्वारे एखाद्याला पैसे देताना, नाव आणि रक्कम यासंबंधी शब्द आणि आकडे यांच्यामध्ये अधिक जागा देणे टाळा.
- जेव्हा तुम्ही बँकेच्या धनादेशावर स्वाक्षरी करता तेव्हा लक्षात ठेवा की संबंधित बँकेच्या शाखेच्या नोंदींमध्ये आधीच नोंद आहे त्याच पद्धतीने तुम्हाला स्वाक्षरी करावी लागेल.
- जेव्हा तुम्ही एखाद्याला बँक चेकद्वारे पैसे देता तेव्हा चेक नंबर, खात्याचे नाव, रक्कम आणि तारीख यासारखे चेकचे तपशील लक्षात ठेवा.
- धनादेशावरील स्वाक्षरी बँकेकडे नोंदणीकृत असावी.
- चेकवरील माहिती काळजीपूर्वक आणि अचूक भरा.
