Private Equity आणि Venture Capital गुंतवणुकीच्या सतत विकसित होत असलेल्या वातावरणामध्ये, वित्तीय सेवांनी ऐतिहासिकदृष्ट्या महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे, ज्यामध्ये तैनात केलेल्या भांडवलाच्या ४०% भागांचा समावेश आहे. तथापि, गेल्या दशकात गुंतवणुकीच्या क्षेत्रात एक प्रबळ शक्ती म्हणून FinTech च्या चढाईने परिवर्तनशील बदल पाहिला आहे. गेल्या दशकभरात, फिनटेकने सातत्याने गती मिळवली आहे, जी आता गेल्या तीन वर्षांत सुमारे ८-९% PE/VC गुंतवणुकीचे प्रतिनिधित्व करते.
Table of contents [Show]
भारतातील फिनटेक क्रांती
भारतातील वित्तीय सेवा क्रांती तंत्रज्ञानाच्या पुनर्जागरणाने प्रज्वलित झाली. याची सुरुवात डिजिटल आणि मोबाईल वॉलेट्सच्या परिचयाने झाली आणि UPI पेमेंट्समध्ये त्वरीत संक्रमण झाले, जे आता ३१० दशलक्ष दैनंदिन व्यवहार नोंदवते. JAM trinity (जन धन, आधार आणि मोबाइल) द्वारे तयार केलेल्या प्रचंड डेटा trails सह या डिजिटल परिवर्तनाने फिनटेकच्या उदयाचा पाया घातला. भारतातील मध्यमवर्गीय कुटुंबे २०३० पर्यंत ६४ दशलक्षने वाढण्याचा अंदाज असल्याने, वाढत्या दरडोई उत्पन्नासह, आर्थिक उत्पादनांच्या वाढीसाठी एक महत्त्वपूर्ण संधी उभी राहिली आहे.
उत्कृष्ट अनुभव आणि डिजिटल सेवांसाठी ग्राहकांच्या मागणीने आर्थिक सेवा वापरासाठी पारंपारिक दृष्टिकोन व्यत्यय आणला आहे. या बदलामुळे तंत्रज्ञानावर आधारित अडथळे निर्माण झाले आहेत जे उद्योगाच्या वातावरणाला आकार देत आहेत.
लहान व्यवसायांचे सक्षमीकरण
आजपर्यंत १४ दशलक्षाहून अधिक GST नोंदणीसह डिजिटल अवलंब आणि औपचारिकता भारतातील लहान व्यवसायांमध्ये केंद्रस्थानी आहे. हे डिजिटल डेटा ट्रेल्स आणि चालू असलेल्या औपचारिकीकरण प्रक्रियेमुळे आर्थिक सेवा उत्पादने न वापरलेल्या ग्राहक आणि MSME विभागांपर्यंत पोहोचण्याची अपेक्षा आहे. नॅशनल फायनान्शियल इन्फॉर्मेशन रजिस्ट्री सारखे नियामक उपक्रम संपूर्ण आर्थिक परिसंस्थेतील डेटाच्या प्रवेशाचे लोकशाहीकरण करण्यासाठी तयार आहेत, ज्यामुळे वित्तीय उत्पादनांचा अधिकाधिक प्रवेश सुलभ होतो.
MSME क्रेडिट गॅप संबोधित करणे
भारतातील MSME ना $५३० अब्ज डॉलरच्या मोठ्या पत तफावतीचा सामना करावा लागतो, ही तफावत भरून काढण्यासाठी नाविन्यपूर्ण वित्तपुरवठा उपाय आवश्यक आहेत. ऐतिहासिकदृष्ट्या, MSME कर्ज देणे कठोर संपार्श्विकावर अवलंबून होते, क्रेडिट प्रवेश मर्यादित करते. तथापि, तांत्रिक प्रगती आणि सुधारित डेटा उपलब्धता या चिंतेकडे लक्ष देत आहेत, ज्यामुळे नवीन व्यवसाय मॉडेल्स आणि नाविन्यपूर्ण उत्पादने आहेत. एम्बेडेड लेंडिंग, कॅश फ्लो-आधारित सोल्यूशन्स आणि डिजिटल संपार्श्विक-आधारित कर्ज NBFCs क्षेत्राचा कायापालट करत आहेत. ही शिफ्ट MSME ना असुरक्षित कर्जे आणि पर्यायी संपार्श्विक-आधारित वित्तपुरवठा पर्यायांसह सक्षम करत आहे.
ग्राहक कर्ज संधी
ग्राहक कर्जामध्ये गेल्या दोन वर्षात २५% च्या CAGR ने स्थिर वाढ झाली आहे, जी देशात वितरित केलेल्या सर्व कर्जांपैकी एक तृतीयांश आहे. तथापि, योग्य किमतीत योग्य उत्पादनांमध्ये प्रवेश करण्याच्या दृष्टीने आव्हाने कायम आहेत. उत्पन्न-आधारित कर्ज आणि पर्यायी संपार्श्विक-आधारित कर्ज मॉडेल या जागेत खूप आवश्यक बदल घडवून आणण्यासाठी तयार आहेत.
भारतातील FinTech च्या वाढीने आर्थिक परिदृश्याला आकार दिला आहे, लाखो ग्राहकांना औपचारिक वित्तीय प्रणालींमध्ये आणले आहे आणि अनेक आर्थिक उत्पादनांमध्ये प्रवेश वाढवला आहे. प्रस्थापित वित्तीय संस्था आणि फिनटेक कंपन्या यांच्यातील सहयोग, सतत उत्पादनातील नावीन्यपूर्णतेसह, उद्योगाच्या वाढीला बळकटी देते. मजबूत पायाभूत सुविधा आणि नियामक समर्थनासह, नवीन व्यवसाय मॉडेल उदयास येत आहेत, ज्यामुळे वित्तीय सेवांचे वितरण वाढते. या घडामोडी सूचित करतात की भारतातील फिनटेक स्टार्टअप्सना निधी पुरवण्याची गती येत्या काही वर्षांत कायम राहण्याची अपेक्षा आहे. भारताचा डिजिटल-प्रथम अर्थव्यवस्थेकडे प्रवास सुरू असताना, फिनटेक निःसंशयपणे आर्थिक नवकल्पना आणि समावेशात आघाडीवर राहील.
