Sarpanch Salary: दोन महिन्याच्या आधी गावात ग्रामपंचायत निवडणूक पार पडली. तेव्हा आजी आणि तिच्या मैत्रिणी गोष्टी करत होत्या. राजकारण आलं की लोकं जाग्यावरचं राहत नाही. सरपंच पदासाठी राखीव जागा आहे, माहित नाही लोकं सरपंच होण्यासाठी का इतकी हयगय करतात? यांना काही पगार बिगार मिळत असेल का? तेव्हा बऱ्याच लोकांना या प्रश्नाचे उत्तर माहित नव्हते. माहित करून घेऊया, सरपंचाला मानधन मिळते का? मिळत असेल तर किती?
ग्रामपंचायत प्रमुख सरपंच गावातील विकास कामे करण्यासाठी नेमले जातात. ज्यासाठी सरपंचाला 100 रुपये दिवस मानधन दिले जाते. म्हणजेच सरपंचाला दरमहा 3000 ते 3500 रुपये पगार मिळतो. पण एकदा ग्रामपंचायतीत सरपंच निवडून आल्यावर एखादी व्यक्ती केवळ पाच वर्षे सरपंच पदावर राहू शकते कारण सरपंच पदाची मुदत 5 वर्षे असते.
सरपंच हा ग्रामपंचायतीचा प्रमुख असतो, ज्याची निवड सर्व गावकऱ्यांनी मिळून केलेली असते. परंतु काही राज्यांमध्ये सरपंच वेगवेगळ्या नावांनी ओळखला जातो, ज्यामध्ये सरपंचाला मुखिया, प्रधान, ग्रामसभा अध्यक्ष म्हणून ओळखले जाते. आपल्या महाराष्ट्रात सरपंचाला सरपंचच म्हटले जाते.
सर्व राज्यांमध्ये सरपंचांना समान वेतन दिलं जातं आणि गावातील विकासकामांकडे लक्ष देण्यासाठी दर महिन्याला बैठक बोलावली जाते, ज्यामध्ये सर्व वॉर्डपंचाचाही सहभाग असतो, या बैठकीसाठी सरपंचाला 100 भत्त्यांसह, पगार 3100 रुपये प्रति महिना दिला जातो. गावातील लोकसंख्येनुसार सर्वांचा पगार कमी किंवा जास्त असतो जेवढी गावाची लोकसंख्या जास्त तेवढा सरपंचाचा पगार किमान 5000 असतो. तर कमीत कमी 2500 ते 3000 असतो.
Table of contents [Show]
सरपंचाला पगार कोण देतो?
सरपंचाला सरकारकडूनच पगार दिला जातो कारण सरपंच सुद्धा ग्रामपंचायतीचे संपूर्ण काम पाहतो, सरपंचासोबतच विकासाशी संबंधित कामे पंचायतीमध्ये करून घ्यायची असतात, त्यामुळे सरपंचाला 3000 ते 5000 रुपये मिळतात. सरकारकडून दरमहा मानधन दिले जाते.
सरपंचांना मानधन दर महिन्याच्या पहिल्या आठवड्यात दिला जातो, जो सरपंचाच्या बँक खात्यावर ऑनलाइन पाठवला जातो, त्याआधी सरपंचाचा पगार रोखीने दिला जात होता, पण आता देशातील सर्व सरकारी कर्मचाऱ्यांप्रमाणेच सरपंच आणि प्रभाग पंचांचा पगार दर महिन्याला डीबीटीद्वारे , सरकारकडून बँक खात्यात पैसे पाठवले जातात.
उपसरपंचांचा पगार किती?
उपसरपंच हे पद सरपंचापेक्षा लहान आहे, त्यानंतर उपसरपंचच्या खाली वॉर्डपंच आहेत उपसरपंचला 750 रुपये ते 1500 रुपये दरमहा तो पगार मिळतो, सर्व राज्यात सरपंच आणि उपसरपंचाचा पगार वेगळा आहे.
ज्यामध्ये काही राज्यांमध्ये उपसरपंचचा पगार 1500 रुपयांपेक्षा जास्त आहे. सरपंचाचे मुख्य काम म्हणजे सरपंच नसताना कार्यकाळ सांभाळणे म्हणजेच तुमचा सरपंच काही कामासाठी बाहेर गेला असेल तर अशा परिस्थितीत उपसरपंच पंचायतीमध्ये दर महिन्याला एका सभेला सरपंचाला हजर राहावे लागते.सभा व इतर विकासासंदर्भात सुरू असलेली कामे पाहण्याचे काम सरपंचाचे असते.
सरपंचाला किती पैसे/बजेट मिळतात?
सरपंचाला त्यांच्या ग्रामपंचायतीमध्ये काम करता यावे, यासाठी प्रत्येक वेळी अंदाजपत्रक सादर करताना विविध कामांसाठी सरकार आठ ते नऊ कोटी रुपये देते, जेणेकरून सरपंचाला त्यांच्या पंचायतीत विकास साधता येईल.
परंतु तुम्ही तुमच्या मोबाईल फोनवरून तुमच्या ग्रामपंचायतीमध्ये विकासकामांसाठी किती पैसे आले आहेत याची माहिती ऑनलाईन चेक करू शकता. त्यासाठी तुम्हाला भारत सरकारच्या पंचायती राज मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट दयावी लागेल.
सरपंचाची कामं कोणती?
गावात पक्के रस्ते बांधणे.
पिण्याच्या पाण्याची उच्च व्यवस्था करणे.
वीज आणि इतर इलेक्ट्रॉनिक सेवांची काळजी घेणे.
गावातील घाण पाण्याचा निचरा करण्याची व्यवस्था करणे.
तलाव व तलावांच्या स्वच्छतेसाठी नरेगा योजना सुरू करणे.
शाळा आणि पंचायत इमारती चांगल्या ठेवणे.
गावातील मुलांसाठी खेळाचे मैदान तयार करणे.
गावातील लोकांना शासकीय योजनांची माहिती देऊन लाभ मिळवून देणे.
पंचायतीमध्ये भटक्या जनावरांसाठी उच्च व्यवस्था करणे.
दर महिन्याला बैठक घेऊन विकासकामांवर चर्चा करणे.
गावातील स्वच्छतेची कामे करणे आदी कामे सरपंचाची कर्तव्ये आहेत.
Source :https://www.realmahiti.com/2023/01/gav-sarpanch-information/
