भारतातील डिजिटल पेमेंट प्रणाली आणखी आधुनिक होण्यासाठी एक महत्त्वाचा बदल करण्यात येत आहे. ८ ऑक्टोबर २०२५ पासून म्हणजेच आज पासून UPI (Unified Payments Interface) व्यवहारांमध्ये नवीन व्हेरिफिकेशन पद्धती लागू होणार आहेत.
आता पिनऐवजी चेहरा किंवा फिंगरप्रिंटद्वारे पेमेंट
नवीन नियमांनुसार, UPI वापरकर्त्यांना व्यवहार करताना प्रत्येकवेळी PIN टाकण्याची गरज राहणार नाही.
त्याऐवजी, ते फेस रेकग्निशन (Face ID) किंवा फिंगरप्रिंट स्कॅन वापरून पेमेंटची पुष्टी करू शकतील.
ही सुविधा भारतातील आधार प्रणालीशी जोडलेल्या बायोमेट्रिक डेटावर आधारित असेल.
म्हणजेच, वापरकर्त्याचा चेहरा किंवा फिंगरप्रिंट आधार डेटाशी जुळवला जाईल आणि त्यानंतरच व्यवहार मंजूर केला जाईल.
RBI च्या नवीन दिशानिर्देशांशी सुसंगत बदल
भारतीय रिझर्व्ह बँकेने अलीकडेच डिजिटल व्यवहारांसाठी पर्यायी प्रमाणीकरण (Alternative Verification) पद्धतींना परवानगी दिली आहे.
या मार्गदर्शक सूचनांच्या आधारेच NPCI (National Payments Corporation of India) ने हे नवीन फिचर सादर केले आहे.
यामुळे डिजिटल पेमेंट अधिक सुरक्षित, जलद आणि युजर-फ्रेंडली होणार आहेत.
नवीन सुविधेमुळे होणारे फायदे
- वेगवान व्यवहार: पिन टाकण्याची गरज नसल्याने पेमेंट वेळ कमी होईल.
- अधिक सुरक्षितता: बायोमेट्रिक ओळख बनावट करणे कठीण असल्याने फसवणूक होण्याची शक्यता कमी.
- सोपे वापर: फक्त चेहरा स्कॅन किंवा फिंगरप्रिंटने व्यवहार पूर्ण करता येईल.
NPCI ने सांगितले आहे की या प्रक्रियेमध्ये डेटा प्रायव्हसी आणि सुरक्षा यांना सर्वोच्च प्राधान्य दिले जाईल आणि UIDAI (आधार प्राधिकरण) सोबत मजबूत तांत्रिक सुरक्षा प्रणाली तयार केली जाईल.
८ ऑक्टोबरपासून म्हणजेच आज पासून होणारे हे बदल भारतीय युपीआय व्यवहार प्रणालीला आधुनिक, सुरक्षित आणि अधिक वापरकर्ता-केंद्रित बनवतील.
डिजिटल पेमेंटच्या क्षेत्रात हे पाऊल देशाला कॅशलेस आणि स्मार्ट अर्थव्यवस्थेकडे आणखी एक पाऊल पुढे नेणार आहे.
