आज व्हॅलेंटाईन डे (Valentine's Day) आहे. प्रेम व्यक्त करण्यासाठी प्रियकर आणि मैत्रीण आज एकमेकांना गुलाब भेट देणार आहेत. अशा परिस्थितीत आज जगभरात गुलाबाची मागणी वाढली आहे. त्याचबरोबर व्हॅलेंटाईन डेमुळे गुलाबांच्या किमतीही मोठ्या प्रमाणात वाढल्या आहेत. भारताबद्दल बोलायचे झाले तर गुलाबाच्या फुलांची मोठी बाजारपेठ आहे. येथील फुले परदेशात निर्यात केली जातात. विशेषत: बेंगळुरू मंडईच्या फुलांना संपूर्ण जगात मागणी आहे. यंदाही व्हॅलेंटाईन डेनिमित्त बेंगळुरूमधून गुलाबाची निर्यात वाढली आहे. पण महाराष्ट्रातील कोल्हापूर जिल्ह्यातून (Kolhapur District) होणारी गुलाब निर्यात यावर्षी ठप्प आहे.
Table of contents [Show]
गुलाबाची निर्यात 30% नी वाढली
काही स्थानिक निर्यातदारांचे म्हणणे आहे की व्हॅलेंटाईन वीक सुरू होण्यापूर्वी या वर्षी गुलाबाची निर्यात 30% नी वाढली आहे. येथून सर्वाधिक गुलाब सिंगापूर, दुबई, मलेशिया येथे पाठवले जातात, असे निर्यातदारांचे म्हणणे आहे. दुसरीकडे, गुलाब व्यापाऱ्यांच्या म्हणण्यानुसार, चांगल्या प्रतीचे गुलाब परदेशात पाठवले जातात, कारण त्यांना भारतापेक्षा चांगला दर मिळतो. बेंगळुरूमधील लहान फुल निर्यातदार केआर फ्लोराचे मालक उमेश म्हणाले की, साथीच्या रोगानंतर या वर्षी शिपमेंटमध्ये चांगली वाढ झाली आहे. या वर्षी आम्ही 20,000 गुलाबांच्या गुच्छांची निर्यात केली, जी गेल्या वर्षीच्या तुलनेत 30% जास्त आहे. या वर्षी, आमची मुख्य निर्यात बाजारपेठ थायलंड, दुबई, मलेशिया आणि सिंगापूर आहेत.
यंदा उत्पादन चांगले झाले
अॅग्री न्यूजनुसार, बंगळुरूच्या इतर अनेक निर्यातदारांनी असाच ट्रेंड नोंदवला. त्यांच्या निर्यातीचे प्रमाण 15-30% वाढले आहे. शेतकऱ्यांसाठी ही आनंदाची बातमी आहे, कारण गेल्या दोन वर्षांत फुलांच्या बाजाराला साथीच्या रोगांचे निर्बंध, वाढता मालवाहतूक खर्च आणि अवकाळी पावसाचा फटका बसला होता. परकीय निर्यातीच्या समांतर, स्थानिक बाजारपेठांमध्ये यंदा चांगली कामगिरी होत आहे. हुवू फ्रेशच्या सह-संस्थापक रिया करूतुरी यांनी सांगितले की, गुलाबाच्या काड्याची किंमत प्रति स्टेम 17 रुपये झाली आहे. अतिवृष्टी किंवा अनपेक्षित पाऊस न झाल्याने आणि हवामान चांगले राहिल्याने यंदा उत्पादन चांगले झाल्याचेही त्यांनी सांगितले.
देशांतर्गत निर्यात 205% नी वाढली
बेंगळुरू आंतरराष्ट्रीय विमानतळाने संकलित केलेल्या आकडेवारीनुसार, गेल्या वर्षी, आंतरराष्ट्रीय गुलाब निर्यात 2.17 लाख किलोवरून 5.15 लाख किलोग्रॅमवर 137% वाढली, तर देशांतर्गत निर्यात 1.03 लाख किलोवरून 205% वाढून 3.15 लाख किलो झाली.
कोल्हापूरातील गुलाब निर्यात ठप्प
जिल्ह्यातील बहुतांश उत्पादक फुलांचे उत्पादन बंद झाल्याने त्याचा थेट परिणाम निर्यातीवर झाला आहे. जिल्ह्यात दरवर्षी होणारी सुमारे 30 लाख गुलाब निर्यात पूर्णपणे ठप्प झाली आहे. जिल्ह्यातील गुलाब फूल उत्पादक सध्या स्थानिक बाजारपेठेवरच अवलंबून आहेत. सध्या गुलाबास देशांतर्गत बाजारपेठेत 8 ते 14 रुपयांपर्यंतचा दर मिळत आहे. अजूनही फूल उत्पादक लग्नसराईसाठी गुलाब काढणीलाच प्राधान्य देत आहेत. कोल्हापूर जिल्ह्यातील गुलाबाची निर्यात ऑस्ट्रेलिया, इटली, जपान, ग्रीस, लंडनसह युरोपियन देशात होते. निर्यातीसाठी वाढलेले भाडे व अन्य घटकातील अडचणीमुळे जिल्ह्यातील फूल उत्पादकांनी देशांतर्गतच विक्रीला प्राधान्य दिल्याचे सध्याचे चित्र आहे.
या राज्यांमध्ये सर्वाधिक गुलाबाची लागवड
गुलाब लागवडीत खूप फायदा होतो. स्थानिक बाजारपेठेबरोबरच जागतिक बाजारपेठेतही याला मोठी मागणी आहे. आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत ते प्रथम क्रमांकावर आहे. भारतात कर्नाटक, महाराष्ट्र, तामिळनाडू आणि पश्चिम बंगालमध्ये सर्वाधिक गुलाबाची लागवड होते. विशेष म्हणजे गुलाब लागवडीचा खर्चही कमी आहे. अशा परिस्थितीत शेती करून शेतकरी कमी वेळेत श्रीमंत होऊ शकतात.
