Ex-CEA Subramanian's opinion on corruption: भ्रष्टाचार हा आपल्या समाजात एक मोठा आणि वादग्रस्त मुद्दा राहिला आहे. नुकत्याच झालेल्या एका चर्चेत, माजी मुख्य अर्थशास्त्रज्ञ (CEA) कृष्णमूर्ती सुब्रमण्यम यांनी अर्थव्यवस्थेत भ्रष्टाचाराच्या फायद्यांबद्दलच्या एका वादग्रस्त तर्काला कठोरपणे नाकारले. त्यांच्या मते, भ्रष्टाचार हा कधीही सकारात्मक नसून तो फक्त व्यवस्थेची गुणवत्ता कमी करतो आणि नागरिकांच्या विश्वासाला धक्का देतो. ही चर्चा तेव्हा चव्हाट्यावर आली जेव्हा अर्थतज्ञ सलोनी खन्ना यांनी भ्रष्टाचाराच्या काही प्रकारचे समर्थन केले, ज्यामुळे व्यापक प्रतिक्रिया उमटल्या. या लेखात आम्ही भ्रष्टाचार आणि त्याचा अर्थव्यवस्थेवरील प्रभावावर प्रकाश टाकणार आहोत, ज्यात सुब्रमण्यम आणि खन्ना यांच्या मतांचा विचार केला जाईल.
Table of contents [Show]
भ्रष्टाचाराचे प्रकार आणि त्याचे परिणाम
भ्रष्टाचार म्हणजे अधिकाराचा गैरवापर करणारी व्यवस्था ज्यात सरकारी किंवा खाजगी क्षेत्रातील व्यक्ती आपल्या लाभासाठी अधिकारांचा दुरुपयोग करतात. भ्रष्टाचाराचे अनेक प्रकार आहेत, जसे की लाचलुचपत घेणे, नोकरीत कोणाला तरी बेकायदेशीरपणे फायदा पोहोचवणे, आणि आर्थिक व्यवहारात फसवणूक करणे. याचे परिणाम गंभीर असू शकतात; समाजातील विश्वास नष्ट होतो, सार्वजनिक सेवांचा दर्जा खालावतो आणि आर्थिक असमानता वाढते. यामुळे गरीब आणि मध्यमवर्गीय लोकांवर त्याचा थेट परिणाम होतो, कारण ते उच्च वर्गीय लोकांप्रमाणे भ्रष्टाचाराचा सामना करण्यास सक्षम नसतात. त्यामुळे, समाजातील सर्व स्तरांवर भ्रष्टाचाराच्या विरुद्ध लढाई लढणे आवश्यक आहे.
सुब्रमण्यम यांचे मत
सुब्रमण्यम यांनी भ्रष्टाचाराच्या समर्थनाला विरोध केला आहे. त्यांच्या मते, अर्थव्यवस्थेत भ्रष्टाचार ही एक गंभीर समस्या आहे ज्याचे कधीही समर्थन केले जाऊ नये. ते म्हणतात की, अर्थशास्त्रातील सैद्धांतिक मॉडेल्सच्या आधारे भ्रष्टाचाराचे समर्थन करणे हे नुसते तत्त्वज्ञानाचे खेळ आहे, परंतु वास्तविक जीवनात ते धोकादायक ठरू शकते. भ्रष्टाचारामुळे लोकांमध्ये अविश्वास निर्माण होतो आणि योग्य पद्धतीने विकासाची संधी गमावली जाते. सुब्रमण्यम यांनी यावर सांगितले की, समाजातील प्रत्येक व्यक्तीने भ्रष्टाचाराविरुद्ध जागरूक राहून त्याच्या विरोधात लढण्याची गरज आहे, कारण भ्रष्टाचाराचा त्याग हेच खरे अर्थव्यवस्थेचे सुस्थिर विकास साधण्याचे मार्ग आहे.
अर्थतज्ज्ञ सलोनी खन्ना यांचे मत
अर्थतज्ज्ञ सलोनी खन्ना यांनी भ्रष्टाचाराचे समर्थन केले नसले तरी, त्यांनी एक महत्वपूर्ण मुद्दा उपस्थित केला आहे. त्यांच्या मते, एका IAS अधिकार्याच्या वेतनातून कुटुंबाचे उदरनिर्वाह कसे शक्य आहे? त्या म्हणाल्या, "८०,००० ते ९०,००० रुपये मासिक इतक्या वेतनात कसे चालेल?" याचा अर्थ असा की, सरकारने भ्रष्टाचार कमी करण्याच्या दिशेने काहीतरी उपाय योजना करण्याची गरज आहे. खन्ना यांनी हे सुद्धा स्पष्ट केले की, भ्रष्टाचाराचे ते मानसिक आणि नैतिकदृष्ट्या समर्थन करत नाहीत, पण त्यांच्या मते, भ्रष्टाचार हा अर्थव्यवस्थेतील एक प्रकारचा ग्रीस आहे जो व्यवस्था सुरळीत चालवण्यास मदत करतो. "जर भ्रष्टाचार नसेल तर सर्व काही खूप मंद गतीने चालेल," असे त्या म्हणाल्या आणि असे सुचवले की थोडासा भ्रष्टाचार अर्थव्यवस्थेच्या सुरळीत कामकाजासाठी आवश्यक आहे.
भ्रष्टाचार विरुद्ध समाजाची भूमिका
समाजाने भ्रष्टाचाराविरुद्ध एकत्रितपणे लढण्याची गरज आहे. भ्रष्टाचार हा न केवळ वैयक्तिक पातळीवर तर समूहातील विश्वासावर देखील परिणाम करतो. त्यामुळे प्रत्येकाने आपल्या दैनंदिन जीवनातील व्यवहारात पारदर्शकता आणि नैतिक मूल्यांचे पालन करण्याची जबाबदारी घ्यावी. सरकार आणि व्यवस्थापनांमध्ये भ्रष्टाचाराची पातळी कमी करण्यासाठी जनजागृती आणि शिक्षणाची मोहीम राबवणे आवश्यक आहे. यासाठी समाजातील प्रत्येक व्यक्तीने आपल्या कर्तव्यांची जाणीव ठेवून, चुकीच्या गोष्टींविरुद्ध आवाज उठवणे गरजेचे आहे. त्यामुळे आपण सर्वांनी मिळून एक निर्भ्रष्ट आणि सुधारित समाज घडविण्यासाठी प्रयत्नशील राहावे.
*
माजी CEA सुब्रमण्यम यांच्या मते, भ्रष्टाचाराचे कोणतेही समर्थन करणे हे अयोग्य आहे. त्यांच्या मते, अर्थव्यवस्थेसाठी भ्रष्टाचार हा ग्रीस म्हणून कार्य करत नसून, तो अवरोध आहे जो समाज आणि देशाच्या विकासाला अडथळा आणतो. त्यामुळे, आपल्या सर्वांनी मिळून भ्रष्टाचाराविरुद्ध लढाई लढण्याची गरज आहे.
