• 31 Mar, 2023 08:14

Aren't we all searching for something?

Not sure what to search? Here are some topics that we can suggest you:

Share buyback: शेअर बायबॅकसाठी अप्लाय कसे करावे?

Apply for share buyback

Share buyback: बाय-बॅक ही एक कॉर्पोरेट क्रिया आहे ज्यामध्ये कंपनी विद्यमान भागधारकांकडून त्याचे शेअर्स सामान्यतः बाजारभावापेक्षा जास्त किंमतीवर विकत घेते. जेव्हा ते परत विकत घेते, तेव्हा बाजारात शिल्लक असलेल्या शेअर्सची संख्या कमी होते. 'बायबॅक' मोडून काढणे बायबॅकमुळे कंपन्यांना स्वतःमध्ये गुंतवणूक करण्याची परवानगी मिळते. यासाठी शेअरहोल्डर्सनी कसा अर्ज करावा हे या लेखातून समजून घेऊयात.

Apply for share buyback: जेव्हा एखादी कंपनी खुल्या बाजारात उपलब्ध शेअर्सची संख्या कमी करण्यासाठी त्याचे थकबाकीदार शेअर्स खरेदी करते तेव्हा त्याला बायबॅक म्हणतात. बायबॅकला शेअर पुनर्खरेदी देखील म्हणतात. एखादी कंपनी अनेक कारणांसाठी शेअर्स परत विकत घेते, जसे की पुरवठा कमी करून उपलब्ध उरलेल्या शेअर्सचे मूल्य वाढवणे किंवा इतर समभागधारकांना कंट्रोलिंग स्टेकपासून वंचित ठेवणे. पुनर्खरेदीमुळे थकबाकी असलेल्या शेअर्सची संख्या कमी होते आणि त्यामुळे प्रति शेअर कमाई होते आणि अनेकदा स्टॉकचे मूल्य वाढते. शेअर्सची पुनर्खरेदी गुंतवणूकदाराला दाखवू शकते की व्यवसायाकडे आपत्कालीन परिस्थितींसाठी पुरेशी रोख आहे आणि आर्थिक समस्यांची शक्यता कमी आहे.

बायबॅकमुळे कंपन्यांना स्वतःमध्ये गुंतवणूक करण्याची संधी मिळते. बाजारात उपलब्ध असलेल्या थकबाकीदार समभागांची संख्या कमी केल्याने गुंतवणूकदारांच्या मालकीच्या समभागांचे प्रमाण वाढते. कंपनी तिच्या सध्याच्या कामकाजाबद्दल उत्साही असल्याने, बायबॅकमुळे प्रति शेअर गुणोत्तर कमाई वाढते. समान किंमत-ते-कमाई (P/E) गुणोत्तर कायम ठेवल्यास, यामुळे स्टॉकची किंमत वाढेल. बायबॅक दोन प्रकारे केले जातात:

  • समभागधारकांना (shareholders) निविदा ऑफर (Tender offer) दिली जाऊ शकते जिथे त्यांना सादर केलेल्या किंवा वर्तमान बाजारभावापेक्षा प्रीमियमसह दिलेल्या कालावधीत सर्व किंवा काही भागांची निविदा करण्याचा पर्याय असू शकतो.
  • विस्तारित कालावधीसाठी कंपन्या खुल्या बाजारातून शेअर्सची पुनर्खरेदी करू शकतात.

शेअर्सची पुनर्खरेदी गुंतवणूकदारांमध्ये अशी धारणा निर्माण करू शकते की कंपनीकडे इतर फायदेशीर वाढीच्या संधी नाहीत, जे महसूल आणि नफा शोधणाऱ्या वाढीच्या गुंतवणूकदारांसाठी समस्या असू शकतात. मार्केटप्लेस किंवा अर्थव्यवस्थेतील बदलांमुळे शेअर्सची पुनर्खरेदी करण्याचे बंधन कंपनीवर नसते. शेअर बायबॅक काही वेळा कृत्रिमरित्या शेअरच्या किमती वाढवण्यासाठी केले जातात, ज्यामुळे उच्च कार्यकारी बोनस मिळतात अशी टीकाही काही जण करतात.

बायबॅकची किंमत महत्त्वाची असते शेअरहोल्डर म्हणून, कंपनीकडून तुमचे शेअर्स परत विकत घेतले जातील याची नेमकी किंमत जाणून घेतल्यास लक्षात येते की ही ऑफर शेअरहोल्डरसाठी फायदेशीर आहे की नाही. प्रीमियम हा आणखी एक घटक आहे, जो ऑफरच्या तारखेला असलेली किंमत आणि नंतर बायबॅकच्यावेळेची किंमत, कंपनीच्या शेअरची किंमत यांच्यातील फरक डिफाईन केला पाहिजे. जर प्रीमियम ऑफर कंपनीच्या स्टॉकच्या मूल्यापेक्षा किंवा क्षमतेपेक्षा जास्त असेल तर शेअर्स विकू शकता. बायबॅक प्रक्रियेमध्ये अनेक तारखांचा मागोवा घेणे, मंजुरीच्या तारखेपासून, घोषणा, उघडणे, निविदा फॉर्मची पडताळणी करणे आणि बिड सेटलमेंट करणे हे महत्त्वाचे आहे. या सर्व घटकांचा मागोवा घेण्याबरोबरच, भागधारकांनी कंपनीचा ट्रॅक रेकॉर्ड, तिचा नफा, नेतृत्व आणि दृष्टीकोन तसेच त्याच्या वाढीचा मार्ग पाहणे आणि व्यापक संशोधनावर आधारित जबाबदारी घेणे महत्त्वाचे आहे.

शेअर बायबॅकसाठी अर्ज कसा करावा? (How to apply for share buyback?)

जेव्हा शेअर-बायबॅक योजनेचा विचार केला जातो, तेव्हा भांडवली बाजार नियामकाने 2 लाखांपर्यंतच्या कंपनीमध्ये शेअर्स धारण करणाऱ्या किरकोळ गुंतवणूकदारांसाठी 15 टक्के बायबॅक भाग अनिवार्य केला आहे. ही टक्केवारी बायबॅक ऑफरच्या रेकॉर्ड तारखेला पाहिल्याप्रमाणे स्क्रिपचे बाजार मूल्य देखील विचारात घेते.

शेअर निविदा करण्याच्या पर्यायाची माहिती असणे आवश्यक असते. एखाद्या व्यक्तीच्या डीमॅट खात्याद्वारे शेअर्स खरेदी केल्याप्रमाणे, ऑफर दरम्यान एखाद्याच्या ऑनलाइन डीमॅट खात्यावर जाऊन शेअर्सची निविदा काढता येते. जर बायबॅकची ऑफर कंपनीने नुकतीच उघडली असेल, तर तुम्हाला ती विशिष्ट बायबॅक पर्याय म्हणून किंवा तुमच्या ब्रोकरेजवर अवलंबून 'ऑफर फॉर सेल' पर्याय म्हणून चमकताना दिसेल. परतावा स्वीकारण्यासाठी, तुम्हाला बायबॅक ऑफर मिळेल, तुम्हाला बायबॅकसाठी निर्धारित किंमत तपासावी लागेल. तसेच, ऑफरची वैधता महत्त्वाची आहे. तुम्हाला शेअर्स परत विकत घेण्यासाठी किती दिवसांची परवानगी आहे हे महत्त्वाचे आहे कारण हा एकमेव कालावधी आहे ज्यामध्ये तुमची कंपनी शेअर्स परत खरेदी करू शकते.

जेव्हा शेअर बायबॅकसाठी ऑनलाइन अर्ज करतेवळी, आणखी एक पॅरामीटर समोर येतो तो म्हणजे रेकॉर्डची तारीख. रेकॉर्डची तारीख तुम्ही बायबॅकसाठी अर्ज करू शकता की नाही हे मूल्यांकन करण्यात मदत करते किंवा प्रथम स्थानावर प्राप्त करण्यास पात्र आहात. रेकॉर्ड तारीख ही तारीख आहे ज्यापूर्वी तुम्हाला बायबॅकसाठी पात्र होण्यासाठी तुमच्या पोर्टफोलिओमधील शेअर्सचे मालक असणे आवश्यक आहे. तुम्ही कोणत्याही शेअर्सशिवाय या तारखेच्या पुढे गेल्यास, तुम्ही शेअर बायबॅकसाठी अर्ज करू शकणार नाही.

शेअर बायबॅकसाठी अर्ज प्रक्रियेदरम्यान, तुम्हाला कंपनीकडून एक निविदा फॉर्म दिला जाईल. हा असा फॉर्म आहे जिथे तुम्ही निविदा भरू इच्छित असलेल्या कंपनीच्या समभागांची संख्या प्रविष्ट करता. टेंडर फॉर्मशी एक स्वीकृती गुणोत्तर जोडलेले आहे, जे शेअर बायबॅकसाठी तुमची विनंती स्वीकारण्याची कंपनी किती शक्यता आहे हे दर्शवते. शेअर बायबॅकसाठी वेगवेगळ्या कंपन्यांचे वेगवेगळे गुणोत्तर असतात.

रेकॉर्डच्या तारखेनुसार तुम्ही धारण केलेल्या कंपनीच्या शेअर्सची संख्या बायबॅकसाठी पात्रता निकष पूर्ण करणाऱ्या शेअर्सची संख्या
ज्या शेअर्ससाठी बायबॅक लागू केला जात आहे त्यांची संख्या आदी बाबाी फॉर्ममध्ये असतात. अर्ज केल्यानंतर, ऑफरसाठी बुक केलेले शेअर्स कंपनीच्या आरअँडटी एजंटकडे हस्तांतरित केले जातात. ब्रोकरेज हाऊस तुमच्यासोबत शेअर टेंडरसाठी तुमच्या विनंतीची पावती व्यवहार नोंदणी स्लिप किंवा ईमेलच्या स्वरूपात शेअर करेल. कंपनीच्या स्वीकृती प्रमाणापेक्षा जास्त शेअर टेंडरसाठी क्लायंटची कोणतीही ऑफर अर्जदाराच्या व्यवहाराच्या प्रक्रियेदरम्यान त्याच्या डीमॅट खात्यात परत जमा केली जाईल.

समभागांचे निविदा काढल्यानंतर, जे किरकोळ गुंतवणूकदार निविदा दरम्यान अर्ज करणार्‍या आणि समभागांच्या संख्येवर अवलंबून असते, कंपनीच्या बायबॅक योजनेसाठी स्वीकृती प्रमाणाचा अंदाज लावला जातो. सारांश, शेअर बायबॅकसाठी अर्ज कसा करायचा याचे उत्तर म्हणजे तुमच्या कंपनीने प्रदान केलेल्या निविदा फॉर्मद्वारे अर्ज करणे आणि रेकॉर्डची तारीख आणि शेअर बायबॅकची किंमत सेट केली जाईल यासारख्या बाबींचा विचार करणे.